Ray's Stories

Ένας πόλεμος είναι σπαρακτικός. Ένας εμφύλιος πόλεμος είναι ίσως διπλά σπαρακτικός. Το βιβλίο του Χερντ διαδραματίζεται κατά την περίοδο του Αμερικάνικου Εμφυλίου (1861-1865), για τον οποίο δεν γνωρίζουμε και τόσα πολλά στην Ελλάδα, πέραν ίσως από το γεγονός ότι έληξε με τη νίκη των Βορείων και οδήγησε στην κατάργηση της δουλείας.  Το εύρημά του Χαντ που προκαλεί ενδιαφέρον από την πρώτη σελίδα κιόλας είναι πως ο βασικός ήρωας δεν είναι κάποιος μπαρουτοκαπνισμένος πολεμιστής τις περιπέτειες του οποίου καλούμαστε να παρακολουθήσουμε, αλλά μια νέα γυναίκα που παίρνει την απόφαση να παρατήσει το σύντροφό της και το κτήμα τους, κάπου στις εσχατιές της Ιντιάνα, να μεταμφιεστεί σε άνδρα και να καταταγεί στο στρατό των Βορείων. Και προκαλεί ενδιαφέρον γιατί ένας άνδρας που γράφει καλείται να μπει στην ψυχολογία μιας γυναίκας σ΄έναν πόλεμο 160 χρόνια πριν και να την μεταδώσει στον αναγνώστη. Τολμηρό εγχείρημα που πλαισιώνεται από μια αφήγηση που ισορροπεί ανάμεσα σε ειδυλλιακές εικόνες ενό...

To καλοκαίρι του 1991 η γενιά μου τελείωνε το Λύκειο και αναρωτιόταν τι την περίμενε εκεί έξω. Κάναμε τα πρώτα τσιγάρα στη ζούλα και ακούγαμε τους Scorpions στο ραδιόφωνο να τραγουδάνε «I follow the Moskva, down to Gorky Park, listening to the wind of change...» . Το ανατολικό μπλοκ είχε καταρρεύσει σχεδόν στο σύνολό του και ο κόσμος εισερχόταν σιγά, σιγά στη νέα εποχή, που αλίμονο θα οδηγούσε, μεταξύ άλλων, στην αιματοχυσία της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Το βιβλίο του Κούμπιτσεκ μιλάει για τη γενιά μας, για 3 νέους λίγο μεγαλύτερους από εμάς και τοποθετείται το καλοκαίρι του 1990, κάποιες χιλιάδες χιλιόμετρα βορειότερα από την Ελλάδα, στη Γερμανία. Ο Αρντ, η Ουλρίκε και ο Αντρέας (αδέλφια οι πρώτοι δύο), φοιτητές όλοι τους και υπό το σοκ της μεγάλης αλλαγής στη ζωή τους μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, τις εκλογές και την επικείμενη ένωση των δύο Γερμανιών αποφασίζουν να ζητήσουν καταφύγιο σ΄ένα ασφαλές μέρος και δη στο σπίτι του παππού των δύο πρώτων ηρώων, που βρίσκεται χαμένο κ...

  «Η μάνα του είχε χτυπηθεί από τα σκάγια ενός κυνηγού. Στα ρουθούνια του, ρουθούνια μικρού ζώου, σφηνώθηκε μια μυρωδιά από άνθρωπο κι από μπαρούτι...την αδελφή του την άρπαξε ο αετός μια μέρα χειμωνιάτικη και συννεφιασμένη...μένοντας μονάχο μεγάλωσε χωρίς περιορισμούς και χωρίς συντροφιά. Όταν ένοιωσε έτοιμο πήγε να συναντήσει την πρώτη αγέλη, προκάλεσε το κυρίαρχο αρσενικό και νίκησε. Έγινε βασιλιάς σε μια μέρα, σε μονομαχία». «Ο άντρας ήταν πια σε προχωρημένη ηλικία, ένα μεγάλο μέρος της ζωής του το ζούσε σκαρφαλωμένος στο βουνό, κυνηγώντας παράνομα. Είχε αποσυρθεί κι έκανε εκείνο το επάγγελμα, αφού πέρασε τα νιάτα του στην πόλη ανάμεσα στους επαναστάτες, ώσπου ξεστράτισε ολότελα....δεν άφηνε πληγωμένο το ζώο, το σκότωνε χτυπώντας το μια φορά μόνο». Ένας κυνηγός και το θήραμά του, ένας άνθρωπος απέναντι σ' ένα αγριόγιδο, είναι οι ήρωες αυτής της νουβέλας που μας έρχεται από τη γειτονική Ιταλία και μοιάζει -ας μου επιτραπεί η παρομοίωση- μ' εκείνα τα μικρά ιταλικά γλυκά, τις ...

Τη ζωή μιας οικογένειας για κάτι παραπάνω από μισό αιώνα καλύπτει αυτή η «σάγκα» του Γκόρκι που γράφτηκε στην Ιταλία όταν ο συγγραφέας είχε πάρει «άδεια» από τον Λένιν για να «ξεκουραστεί», λίγα μόλις χρόνια μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση.  Μου αρέσουν τα βιβλία «σάγκα», αυτές οι μεγάλες ιστορίες που χαρακτηρίζονται από μια επική αφήγηση και που παράλληλα μέσα από τους ήρωες χαρτογραφείται μια ολόκληρη ιστορική περίοδος. Όταν μάλιστα η μετάφραση του εν λόγω πονήματος έχει την υπογραφή του Άρη Αλεξάνδρου (η πρώτη μεταφρασμένη έκδοση κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το 1959), θεωρώ ότι το αποτέλεσμα ικανοποιεί και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη.  Στους «Αρταμάνοφ» ο Γκόρκι καταπιάνεται με το κομμάτι εκείνο της Ιστορίας όπου η Ρωσία βρίσκεται στο μεταίχμιο της αλλαγής, από μια φεουδαρχική κοινωνία σ' έναν πρώτο, ιδιότυπο καπιταλισμό. Η περίοδος αυτή ξεκινά στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και καταλήγει στα 1917, όταν ξεσπά η επανάσταση.  Ο Ηλία Αρταμάνοφ είναι ο πατριάρχης της οικογένει...

  Απόκτημα της τελευταίας έκθεσης στο Ζάππειο και αυτό το βιβλίο, μια συλλογή διηγημάτων του Αργεντίνου συγγραφέα Χούλιο Κορτάσαρ (1914-1984) που μαζί με τους Γιόσα, Φουέντες, Μαρκές αποτελούν τους πυλώνες της λογοτεχνίας της Λατινικής Αμερικής. Όλοι βέβαια και πολύ περισσότερο ίσως ο Κορτάσαρ υποκλίνονται στον πρώτο των πρώτων, τον Μπόρχες.  Στον Κορτάσαρ νομίζω πως ο κάθε αναγνώστης βλέπει ό,τι αυτός θέλει. Εύκολο συγγραφέα δεν τον λες, χρειάζεται χρόνος για να γευτείς το σύμπαν της δημιουργικής του δεινότητας και του φαντασιακού του λαβύρινθου κι άλλος τόσος για να αντιληφθείς τι ακριβώς διάβασες και το αποτύπωμα που επιφέρει το γραπτό σου σε σένα. Μπορεί να τον λατρέψεις όπως και να τον αποφύγεις και να πεις «δεν μπορώ» -γούστα είναι αυτά στην τελική- αλλά και να επιμείνεις να αποκωδικοποιήσεις το σύμπαν του, πράγμα που μπορείς να επιχειρήσεις χωρίς απαραίτητα το τελικό αποτέλεσμα να ταυτίζεται με όσα είχε στο μυαλό του ο συγγραφέας. Αλλά κι αυτό επιτυχία δεν είναι;  ...

Έχουμε συνηθίσει πια την αναγγελία των δεκάδων νεκρών καθημερινά. Έπαψαν να μας τρομάζουν οι αριθμοί και η φρίκη έγινε στατιστική. Η πανδημία και οι συνέπειές της έγιναν η κανονικότητά μας, στην αναμονή της άλλης κανονικότητας, της «κανονικής», προ κορονοϊού, μιας εποχής που μοιάζει απίστευτα μακρινή και ας έχουν περάσει μόνο 19 μήνες από τότε που ξεκίνησε ο εφιάλτης.  Μάσκες, τεστ, αυστηρά μέτρα προσωπικής υγιεινής, κοινωνική αποστασιοποίηση, απομόνωση, φόβος, ατομικότητα, τηλεργασία, χαιρετισμός με τον αγκώνα, απώλεια. Το βιβλιαράκι αυτό αγοράστηκε υπό συνθήκες πανδημίας, σε μια έκθεση βιβλίου στο Ζάππειο που επιχείρησε να επαναφέρει το αυτονόητο στην καθημερινότητα. Μια βόλτα σε μια έκθεση. Αγοράστηκε με τη μάσκα στο πρόσωπό μου και με το απολυμαντικό τζελ στην τσάντα, το οποίο και χρησιμοποίησα στη συνέχεια μετά την ανταλλαγή χρημάτων με τον υπάλληλο στο περίπτερο του εκδοτικού οίκου. Το βιβλιαράκι πήρε λίγη απ' τη μυρωδιά του χημικού καθώς το ξεφύλλιζα με την περιέργεια του αν...

  «Το παρελθόν είναι πεισματάρικο και δεν θέλει ν' αλλάξει».  Αυτή η φράση επαναλαμβάνεται ουκ ολίγες φορές στο ογκώδες μυθιστόρημα των 800 και πλέον σελίδων. Λογικό αν σκεφτεί κανείς πως το 90% της πλοκής του εκτυλίσσεται στο παρελθόν, σ' ένα παράλληλο σύμπαν με το δικό μας στο οποίο έχει μεταφερθεί ο ήρωας με μοναδικό στόχο να αποτρέψει τη δολοφονία του Αμερικανού Προέδρου Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, γνωστού και ως JFK. Αγαπημένο θέμα αρκετών συγγραφέων τα ταξίδια στο χρόνο. Από το κλασικό «Η Μηχανή του Χρόνου» του Γουέλς έως το απολαυστικό «Ένας Γιάνκης του Κονέκτικατ στην Αυλή του Βασιλιά Αρθούρου» του Μαρκ Τουέιν, η «χρονομεταφορά» αποτέλεσε πεδίο δόξης λαμπρό για την αχαλίνωτη φαντασία αρκετών δημιουργών. Σάμπως και ο τεράστιος Ντίκενς δεν έκανε το ίδιο όταν έβαλε τον Εμπενίζερ Σκρουτζ να ταξιδέψει στο παρελθόν και στο μέλλον μέσα σε μια νύχτα, στη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία»; Εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με τον Κινγκ που αισίως πια έφτασε τα 74 χρόνια του έχοντας αφήσει πίσω...