Πατρική Κληρονομιά, του Φίλιπ Ροθ

Σε λίγες μέρες ο Φίλιπ Ροθ κλείνει τα 84 χρόνια του. Θα είναι 2 χρόνια μικρότερος απ' την ηλικία που είχε ο πατέρας του όταν γράφηκε αυτό το βιβλίο, ένα μνημείο λογοτεχνικού ρεαλισμού με αντικείμενο την μοναδική σχέση γιου-πατέρα.

Το 1988 ο 86χρονος πατέρας του Ροθ διαγιγνώσκεται με όγκο στον εγκέφαλο. Παραλύει το μισό του πρόσωπο, είναι σχεδόν τυφλός απ' το ένα μάτι και με προβλήματα στο άλλο. Οι δύο γιοί του, ο Φίλιπ -περισσότερο- και ο Σάντι βρίσκονται στο πλευρό του. Η περιπέτεια αυτή θα κρατήσει ενάμισι χρόνο. Το 1989 ο Χέρμαν Ροθ πεθαίνει στο νοσοκομείο. 
Μέσα σε 240 σελίδες ο Ροθ περιγράφει την περιπέτεια της υγείας του πατέρα του, όπου το ζητούμενο δεν είναι η απλή ημερολογιακή καταγραφή, αλλά η αναζήτηση της μνήμης ενός γιου απ' τη σχέση με τον πατέρα και το δέος απέναντι στο τέλος που βρίσκεται κοντά. 
Κανείς δεν θέλει να πεθάνει, εκτός κι αν δεν μπορεί να διαχειριστεί την ίδια του τη ζωή. Ο αναγνώστης παρατηρεί τον πατέρα Ροθ, στην πρώτη φάση της ασθένειας να αναζητά εναγωνίως μια λύση που θα τον κρατήσει για ένα, δύο, άντε τρία, τέσσερα χρονάκια ακόμα στη ζωή. Λίγο πριν το τέλος και αφού πλέον έχει καταπέσει και δεν μπορεί καν να αυτοεξυπηρετηθεί, ομολογεί πως «έζησε πολύ». 
Ο γιος παρακολουθεί αυτή την πτώση με βαθιά αγωνία και εσωτερική θλίψη που αναδεικνύονται με μια σειρά υπαρξιακών ερωτημάτων απέναντι στο τετελεσμένο του θανάτου. Ωστόσο δεν είναι λίγες οι στιγμές που ο αναγνώστης θα γελάσει με την περιγραφή περιστατικών απ' τη ζωή του Χέρμαν Ροθ, όπως τα εξομολογείται ο γιος του. 

Αυτό που μένει τελικά είναι η μνήμη και δεν είναι τυχαίο πως το βιβλίο τελειώνει με μια σχετική ατάκα γι' αυτήν. Ο νεκρός πλέον απουσιάζει και αυτό είναι το μοναδικό δεδομένο, από εκεί και πέρα μένει στους ζωντανούς η διαχείριση της μνήμης της απουσίας.

Υπάρχουν κάποιες περιγραφές στο βιβλίο που είναι απλώς συγκλονιστικές για κάθε παιδί που συνειδητοποιεί μια και καλή πως έχει μεγαλώσει και πρέπει να φροντίσει πλέον τον ανήμπορο γονιό του. Πως δεν είναι απλά ο γιος, αλλά ο γονιός του γονιού. «Μου φέρθηκε σαν μητέρα ο Φίλιπ», εξομολογείται ο Χέρμαν Ροθ λίγο πριν πεθάνει. 

Και είναι τόσο φορτισμένες συναισθηματικά και υπαρξιακά αυτές οι ακούσιες εναλλαγές ρόλων που σχεδόν παρακαλάς να έρθει το ανακουφιστικό τέλος για να πενθήσεις. Γιατί μόνο έτσι θα επιβιώσεις και θα συνεχίσεις να ζεις.


ΠΑΤΡΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
του Φίλιπ Ροθ
σελ. 241 - εκδ. Πόλις
μτφ. Τάκης Κίρκης