Ποτέ και Πουθενά, του Νιλ Γκέιμαν

Είναι η τρίτη φορά στα περίπου πέντε χρόνια που το ιστολόγιο ασχολείται με βιβλίο της αποκαλούμενης «λογοτεχνίας του φανταστικού». Όχι επειδή δεν μου αρέσει, αλοίμονο, έχω ρουφήξει σελίδες επί σελίδων (Τόλκιν, Μπάρκερ, Κινγκ, Γκρέϊαμ Τζόις, την δική μας Ιωάννα Μπουζαροπούλου κ.α.) του είδους, ωστόσο, ομολογώ, τα τελευταία χρόνια δεν βρίσκεται στις προτεραιότητές μου.
Με χαρά, όμως, είδα τις εκδόσεις «Ίκαρος» να επενδύουν σ' έναν γνωστό συγγραφέα του είδους, τον Νιλ Γκέϊμαν, και να εκδίδουν ίσως το πιο γνωστό του έργο, το Neverwhere, το οποίο στο παρελθόν μεταδόθηκε τόσο ραδιοφωνικά όσο και τηλεοπτικά απ' το BBC. Αν μάλιστα δούμε τα ονόματα των ηθοποιών που «δάνεισαν» τις φωνές τους στην ραδιοφωνική διασκευή (Τζέιμς Μακαβόι, Νάταλι Ντόρμερ και Μπένεντικτ Κάμπερμπατς), έχουμε μια σαφή εικόνα για το πόσο καλά οι Βρετανοί μπορούν να προωθήσουν τη λογοτεχνία τους. 

Στην πλοκή τώρα. Βασικός ήρωας είναι ο Ρίτσαρντ, ένας νεαρός, μάλλον ντροπαλός, ασφαλιστής στο επάγγελμα και αρραβωνιασμένος με μιαν ολίγον σκύλα, την Τζέσικα που βγάζει φλύκταινες και μόνο στο άκουσμα του υποκοριστικού «Τζες», όταν το εκστομεί τρυφερά ο καλός της.
Ένα βράδυ και λίγο πριν καταλήξουν σε ένα σικάτο εστιατόριο για να φάνε παρέα με το αφεντικό της Τζέσικα -που τυγχάνει να είναι μεγιστάνας- πέφτουν πάνω σε μια τραυματισμένη κοπέλα. Ο Ρίτσαρντ θέλει να την βοηθήσει, η Τζέσικα αρνείται πεισματικά -καθώς δεν γίνεται να περιμένει το αφεντικό- και καταλήγουν χώρια. Ο Ρίτσαρντ παίρνει το νεαρό κορίτσι σπίτι του και του δίνει τις πρώτες βοήθειες. 
Αλίμονο. Το κορίτσι δεν είναι απ' αυτόν τον κόσμο. Τον κόσμο δηλαδή που γνωρίζουμε όλοι. Έρχεται απ' το Κάτω Λονδίνο, από έναν παράλληλο κόσμο στον οποίο ζουν οι περισσότεροι ζητιάνοι του Πάνω Λονδίνου παρέα με ποντικούς που μιλάνε, αλλά και με διάφορα άλλα όντα με -ας το πούμε- ιδιαίτερες δυνάμεις και δεξιότητες.

Με τούτα και με εκείνα και χωρίς σχεδόν να το καταλάβει, ο Ρίτσαρντ καταλήγει στο Κάτω Λονδίνο, κυνηγημένος απ' τους αξιότιμους κυρίους Κρουπ και Βάντερμαρ -πληρωμένους δολοφόνους- που για έναν περίεργο και αδιευκρίνιστο λόγο θέλουν να πιάσουν το κορίτσι που έσωσε ο Ρίτσαρντ. 
Εδώ λοιπόν, στις υπόγειες σκοτεινές στοές, σε σκάλες που μοιάζουν να φτάσουν στον πυθμένα της γης, σε ξεχασμένους και παρατημένους σταθμούς του μετρό, ξεκινά ένα ταξίδι περιπέτειας αλλά και αυτογνωσίας για τον Ρίτσαρντ, παρέα με τον ψιλοαπατέωνα -αλλά με καλή καρδιά- μαρκήσιο ντε Κάραμπας, την μυστηριώδη Χάντερ και φυσικά, την Ντορ, το κορίτσι που έσωσε στο Πάνω Λονδίνο. 
Το βιβλίο έχει όλα εκείνα τα συστατικά που περιμένεις από το είδος του. Μυστήριο, αγωνία, περιπέτεια, ανατροπές. Αναφορές στην ελληνική μυθολογία επίσης υπάρχουν. Αν βάλουμε και λίγο love story, το γλυκό έδεσε.
Ωστόσο... Δεν ξέρω αν έφταιγε η μετάφραση που σε ορισμένα σημεία -κυρίως διαλόγων- μου θύμισε πρωτόλειο έργο συγγραφέα, δεν ξέρω αν έφταιγαν κάποια κλισέ τεχνάσματα στην πλοκή, κάτι με εμπόδισε απ' το να πω «ουάου» και να κατατάξω το βιβλίο στο τοπ 10 ας πούμε, των σχετικών βιβλίων που έχω διαβάσει.  Κάτι έδειχνε να λείπει και παρά το γεγονός ότι άφησα το βιβλίο να «καθίσει» μέσα μου κάποιες μέρες τώρα και δεν έγραψα αμέσως γι' αυτό, η αίσθηση αυτή παραμένει. Σαν ένα εντυπωσιακό γλυκό που μόλις το δοκιμάσεις, διαπιστώνεις πως η γεύση του δεν είναι τόσο θεσπέσια όσο την περίμενες.

ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΟΥΘΕΝΑ
του Νίλ Γκέιμαν
σελ. 468-εκδ. Ίκαρος
μτφ. Μαρία Αγγελίδου