Τα Μυστικά Όπλα, του Χούλιο Κορτάσαρ

 Απόκτημα της τελευταίας έκθεσης στο Ζάππειο και αυτό το βιβλίο, μια συλλογή διηγημάτων του Αργεντίνου συγγραφέα Χούλιο Κορτάσαρ (1914-1984) που μαζί με τους Γιόσα, Φουέντες, Μαρκές αποτελούν τους πυλώνες της λογοτεχνίας της Λατινικής Αμερικής. Όλοι βέβαια και πολύ περισσότερο ίσως ο Κορτάσαρ υποκλίνονται στον πρώτο των πρώτων, τον Μπόρχες. 

Στον Κορτάσαρ νομίζω πως ο κάθε αναγνώστης βλέπει ό,τι αυτός θέλει. Εύκολο συγγραφέα δεν τον λες, χρειάζεται χρόνος για να γευτείς το σύμπαν της δημιουργικής του δεινότητας και του φαντασιακού του λαβύρινθου κι άλλος τόσος για να αντιληφθείς τι ακριβώς διάβασες και το αποτύπωμα που επιφέρει το γραπτό σου σε σένα. Μπορεί να τον λατρέψεις όπως και να τον αποφύγεις και να πεις «δεν μπορώ» -γούστα είναι αυτά στην τελική- αλλά και να επιμείνεις να αποκωδικοποιήσεις το σύμπαν του, πράγμα που μπορείς να επιχειρήσεις χωρίς απαραίτητα το τελικό αποτέλεσμα να ταυτίζεται με όσα είχε στο μυαλό του ο συγγραφέας. Αλλά κι αυτό επιτυχία δεν είναι; 

Η δική μου αίσθηση διαβάζοντας τα τέσσερα διηγήματα της συλλογής είναι ασπρόμαυρη. Είναι το αποτύπωμα που άφησε σε μένα η ανάγνωση, ένα ασπρόμαυρο Παρίσι σαν αυτό που αντικρίζεις σε παλιές φωτογραφίες και που αποτελεί το πεδίο δράσης των ηρώων των ιστοριών του αλλά και του ίδιου, μιας και ο συγγραφέας έζησε μεγάλο μέρος της ζωής του εκεί. Τα διηγήματα γράφτηκαν στη δεκαετία του 50, σε ένα Παρίσι που προφανώς μάζευε ακόμα τα ερείπιά του απ΄τον τελευταίο μεγάλο πόλεμο, με τα νέα καλλιτεχνικά ρεύματα στον κινηματογράφο, τη μουσική το θέατρο να ζυμώνονται και να αποδίδουν τους πρώτους καρπούς τους και με τον άνθρωπο να βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο της έμπνευσης και με την υπαρξιακή του διάσταση να βρίσκεται σε πρώτο πλάνο. 

Όμοια σαν ήρωες μιας ασπρόμαυρης ταινίας της νουβέλ βαγκ μοιάζουν κι εκείνοι των ιστοριών του. Το ζευγάρι των μεταναστών στην πρώτη ιστορία που αλληλογραφεί με τη μητέρα που έχει μείνει ολομόναχη στο Μπουένος Άιρες και με τη σκιά του νεκρού αδελφού να βαραίνει την ύπαρξή τους, η κάπως ηλικιωμένη οικονόμος στη δεύτερη ιστορία που καλείται να υποδυθεί τη μητέρα ενός πρόωρα χαμένου νέου άνδρα την ώρα της κηδείας του, ο φωτογράφος αφηγητής στην τρίτη ιστορία που γίνεται μάρτυρας μιας περίεργης συναλλαγής με φόντο μια γέφυρα της πόλης, αλλά και ο αφηγητής της τέταρτης ιστορίας που εναλλάσσεται στα πρόσωπα της αφήγησης μπερδεύοντας αρχικά τον αναγνώστη, σε βαθμό που χρειάζεται να ξαναδιαβάσεις το διήγημα για να βγάλεις άκρη και να εισέλθεις στο πνεύμα της γραφής του συγγραφέα. Ποιός είπε ότι μόνο η συγγραφή θέλει κόπο; Αντίστοιχο μπορεί να χρειαστεί και η ανάγνωση.

Ο συγγραφέας στο Παρίσι
στη δεκαετία του 50

ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΟΠΛΑ

του Χούλιο Κορτάσαρ

μτφ. Τάσος Δενέγρης

σελ. 168-εκδ. Απόπειρα