H Ανακάλυψη των Σωμάτων του Πιέρ Ντυκροζέ
Σε μια σκηνή του Matrix Reloaded, της δεύτερης ταινίας από την τριλογία των αδελφών Γουατσόφσκι- και λίγο πριν την επίθεση των Μηχανών στους Ανθρώπους, στα βάθη της Zion, της τελευταίας πόλης καταφύγιο- οι επιζώντες επιδίδονται σε έναν απίστευτο χορό υπό τους ήχους των Fluke. Την ίδια ώρα ο Νίο, ο ήρωας της τριλογίας, κάνει για πρώτη φορά έρωτα με την Τρίνιτι, σε μια διαδικασία ανακάλυψης των σωμάτων τους ανάμεσα σε αλγόριθμους, δίκτυα κι ένα δυστοπικό μέλλον.
Αυτή ακριβώς η σκηνή και αυτό ακριβώς το μουσικό κομμάτι που μπορείτε να τα απολαύσετε ΕΔΩ είχα συχνά στο μυαλό μου καθώς διάβαζα το μυθιστόρημα του Πιέρ Ντυκροζέ που αποτέλεσε μια ιδιαίτερα ευχάριστη έκπληξη αφού συνδύαζε πετυχημένα την αλληγορία με το βιοτεχνολογικό θρίλερ και τη φιλοσοφία.
Η αρχή της αφήγησης μας βρίσκει στο Μεξικό, σε μια επαρχιακή πόλη όπου συντελείται ένα έγκλημα όταν 72 φοιτητές δολοφονούνται από παρακρατικές ομάδες με την κάλυψη της κυβέρνησης. Από καθαρή τύχη ένας καθηγητής γλιτώνει από το το μακελειό. Είναι ο Άλβαρο, αυθεντία στους υπολογιστές και στο Διαδίκτυο, ο οποίος και καταφέρνει να διαφύγει στις ΗΠΑ προκειμένου να σωθεί. Εκεί γνωρίζεται μ' ένα μεγιστάνα της Σίλικον Βάλεϊ και συνάπτουν μια περίεργη συμφωνία. Έναντι εντός πλούσιου αντίτιμου, ο Άλβαρο δέχεται να γίνει πειραματόζωο στα εργαστήρια της εταιρείας του μεγιστάνα, του οποίου εμμονικός στόχος είναι η ανακάλυψη της αθανασίας. Τα πράγματα περιπλέκονται όταν ο Άλβαρο γνωρίζεται με μια ερευνήτρια του εργαστηρίου και ο έρωτας που γεννιέται ανάμεσά τους, ο αθάνατος έρωτας, έρχεται ν' αντικαταστήσει την ανθρώπινη ματαιοδοξία και να θέσει νέα όρια στη συμφωνία.
Αυτή είναι η κεντρική ιστορία, ωστόσο το βιβλίο είναι πολλά περισσότερα, καθώς οι υποιστορίες που αναπτύσσονται στις σελίδες του και έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον περιγράφουν τη ζοφερή πραγματικότητα του Διαδικτύου, των νέων τεχνολογιών και την επιρροή του «καπιταλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο» -ειρωνικό ήταν αυτό- πάνω τους. Ο Ντυκροζέ στο πρόσωπο του μεγιστάνα - θα μπορούσε να είναι ο Μπιλ Γκέιτς, ο Μαρκ Ζούκεμπεργκ, ο Έλον Μασκ ή οποιοσδήποτε άλλος δισεκατομμυριούχος αυτού του «θαυμαστού καινούργιου κόσμου» - «βλέπει» τον άνθρωπο που έχει κατακτήσει τα πάντα, πλην ενός: την επικράτησή του έναντι του θανάτου, καθώς ως γνωστό και όπως λέει ο σοφός λαός, "τα σάβανα δεν έχουν τσέπες". Η σκιαγράφηση του χαρακτήρα του μεγιστάνα και οι συνομιλίες του μ΄έναν γκουρού του Διαδικτύου, ο οποίος δυσφορεί για την εξέλιξη του Μέσου και την επικράτηση των μεγάλων πολυεθνικών σ' αυτό, αναδεικνύουν την αποθέωση του Εγώ και της Ατομικότητας έναντι του συνόλου, είναι το καθαρό πρόσωπο του πιο σκληρού νεοφιλελευθερισμού. Επειδή όμως, όπου υπάρχει δράση υπάρχει και αντίδραση, στο ίδιο πλαίσιο ανταγωνισμού αναπτύσσεται ένα αντίπαλον δέος απέναντι στις αδηφάγες εταιρείες με το χαμογελαστό προσωπείο, οι χάκερς απ' όλον τον κόσμο που είναι ικανοί να σταθούν απέναντι και να υπενθυμίσουν με κάθε ευκαιρία ότι κανείς δεν είναι ασφαλής στην «κανονικότητα» που σερβίρεται σ' εμάς χωρίς εμάς στον σχεδιασμό της.
Οι πληροφορίες για τον κόσμο του Διαδικτύου και την φιλοσοφική/υπαρξιακή του διάσταση είναι πολλές στο βιβλίο του Ντυκροζέ. Μοιραία, γεννούν ερωτήματα τα οποία ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός δεν έχει απαντήσει. Διαβάζοντας και συνδέοντας τις τελείες της πλοκής ο αναγνώστης πιθανότατα θ αντιληφθεί ότι ταξιδεύουμε σε αχαρτογράφητα νερά και με άγνωστο προορισμό. Το κυριότερο όμως, είναι ότι μέσα σ' αυτόν τον θαυμαστό καινούργιο κόσμο, απουσιάζουν τόσο ο άνθρωπος όσο και η πραγματική του φύση. Ο τίτλος του βιβλίου εξάλλου είναι ενδεικτικός για εκείνα που χρειάζεται ν' ανακαλύψουμε ξανά στο σύνολό τους επειδή για έναν περίεργο λόγο πειστήκαμε πως είναι ήδη γνωστά. Είναι άραγε; Και πόσο σημαντική εντέλει είναι αυτή η σισύφεια προσπάθεια να πας παραπέρα, εκεί που δεν πήγε ποτέ κανείς, όχι μέσα από μια συνολική προσπάθεια συσσώρευσης της γνώσης και της εμπειρίας αλλά βιάζοντας την ίδια την ανθρώπινη φύση και παραβιάζοντας κάθε φυσικό νόμο επειδή πολύ απλά δεν συμβιβάζεσαι με την ιδέα της θνητότητας και του τέλους;
του Πιέρ Ντυκροζέ
σελ. 375-εκδ. Πόλις
μτφ. (εξαιρετική), Δημήτρης Δημακόπουλος
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου