Ρόζα, του Τζόναθαν Ραμπ

Δεν ξέρω γιατί δεν μπορώ να ξεφύγω απ' το Βερολίνο του μεσοπολέμου και οι επιλογές μου τριγυρίζουν γύρω απ' αυτό. Ίσως επειδή αυτή η ιστορική περίοδος ασκεί μια γοητεία πάνω μου, λόγω των όσων διημείφθησαν κατά την διάρκειά της, ενώ παράλληλα αποδεικνύεται διαχρονική υπόθεση, αν αναλογιστεί κανείς τη σημερινή πολιτική πραγματικότητα. 

Βρισκόμαστε λοιπόν στο Βερολίνο του 1919. Η Γερμανία έχει βγει από έναν πόλεμο που τον ακολούθησε μια ατιμωτική γι' αυτήν συνθήκη. Το πολιτικό σκηνικό τόσο στη χώρα όσο και στην Ευρώπη είναι εύθραυστο. Οι Γερμανοί πασχίζουν να σταθούν στα πόδια τους υποστηρίζοντας όπως, όπως το εγχείρημα της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. 

Η πόλη μετράει πληγές απ' την επανάσταση των Σπαρτακιστών η οποία πνίγηκε στο αίμα. Σ' αυτό το σκηνικό ζει και δρα ο επιθεωρητής της Κρίπο (Κριμινάλ Πολιτσάι) Νικολάϊ Χόφνερ, μισός Ρώσος και εβραϊκής καταγωγής. Ο Χόφνερ θα βρεθεί αντιμέτωπος μ' έναν κατά συρροή δολοφόνο, ο οποίος σκοτώνει γυναίκες και αφήνει τα πτώματά τους -χαραγμένα στην πλάτη- στους υπό κατασκευή υπόγειους σταθμούς της πόλης. 
Την πρώτη ανατριχίλα την ένιωσα όταν ο Χόφνερ θ' ανακαλύψει άλλο ένα πτώμα που θα αποδειχθεί ότι είναι εκείνο της Ρόζας Λούξεμπουργκ, της γυναίκας που αποτέλεσε και εξακολουθεί ν' αποτελεί σύμβολο μιας ιδεολογίας. 

Έχω πολλές φορές γράψει ότι λατρεύω τη λογοτεχνία που μπλέκει τα ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα με την φανταστική πλοκή. Η ένταξη ενός τέτοιου προσώπου - όπως η Ρόζα - στην αφήγηση, την άνοιξε σαν βεντάλια, αποκαλύπτοντας πλήθος ιστορικών δεδομένων τα οποία προσφέρουν μεγαλύτερη απόλαυση στον αναγνώστη μιας και τον αναγκάζουν να ψάξει, ν' αναζητήσει περισσότερες πληροφορίες, ακόμα και την ώρα που δεν έχει το βιβλίο στα χέρια του. Αυτό είναι επιτυχία για έναν συγγραφέα.

Στην ιστορία μας πάλι. Ο Χόφνερ, μεθοδικά και με απίστευτη ηρεμία θα επιχειρήσει να ξετυλίξει το κουβάρι της υπόθεσης, αντιμετωπίζοντας στην πορεία πολλά περισσότερα απ' όσα ο ίδιος θα ευχόταν ν' ανακαλύψει. Κυρίως επειδή έρχεται αντιμέτωπος με την Πόλπο (την πολιτική αστυνομία) που για δικούς της λόγους επιθυμεί να κρατήσει το πτώμα της Λούξεμπουργκ κρυφό, αλλά και με τα μέλη της Εταιρείας της Θούλης, των πιο σκληρών εκπροσώπων του Ναζισμού που είχε αρχίσει δειλά, δειλά να κάνει τα πρώτα του βήματα στην πολιτική ζωή της χώρας, χρηματοδοτούμενος από κεφάλαια σπουδαίων προσώπων. 

Με τον Χόφνερ ταυτίστηκα. Είναι ένας σκοτεινός -όσο πρέπει ήρωας- με γάμο και οικογένεια υπό αμφισβήτηση. Είναι ένας ήρωας σχεδόν ολομόναχος απέναντι σ' ένα ολόκληρο σύστημα που διαμορφώνεται εκείνη την περίοδο και δεν επιθυμεί κανενός είδους εμπόδιο στο διάβα του. 

Ο συγγραφέας απ' την άλλη, πρόσεξε κάθε λεπτομέρεια στη δομή του βιβλίου, αποκαλύπτοντας αργά και μεθοδικά, ένα χαρτί κάθε φορά. Η πλοκή πάει σχετικά αργά, αλλά δεν σε κουράζει, καθώς είναι εμπλουτισμένη με άμεσους διαλόγους που παραπέμπουν σε καθαρόαιμη νουάρ λογοτεχνία. Το ίδιο συμβαίνει πάνω κάτω και με τους περισσότερους χαρακτήρες. Τους έστησε καλά ο Ραμπ, δένοντάς τους αρμονικά με το σύνολο. 

*Το βιβλίο αποτελεί το πρώτο κομμάτι μιας τριλογίας με τίτλο "Η Τριλογία του Βερολίνου". Μοιραία μπήκα στη διαδικασία να συγκρίνω τον Ραμπ με τον Φίλιπ Κερ και τον δικό του ήρωα, τον επιθεωρητή της Κρίπο, Μπέρνι Γκούντερ. Το συμπέρασμα που έβγαλα είναι ότι θα ήθελα να τους δω να συνεργάζονται σε κάποια υπόθεση στο ναζιστικό Βερολίνο...  

ΡΟΖΑ
του Τζόναθαν Ραμπ
σελ. 559-εκδ. Πόλις
μτφ. Ρηγούλα Γεωργιάδου