Τα Λείψανα του Αγίου Λαυρεντίου, του Βιθέντε Αλφόνσο
Ο 40χρονος Μεξικανός Βιθέντε Αλφόνσο πατάει γερά στα βήματα των σημαντικότερων συγγραφέων της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής στηριζόμενος σε δύο πυλώνες: Αυτόν της καλής ιστορίας και εκείνον της αφήγησης, τέχνη την οποία κατέχει με το παραπάνω.
Κεντρικός αφηγητής της ιστορίας είναι ένας ψυχολόγος, ο οποίος έχει πάψει να ασκεί πλέον το επάγγελμά του, απόρροια της ιστορίας που μοιράζεται με τον αναγνώστη. Από την αρχή κιόλας μας κάνει γνωστό πως θα μιλήσει για τη ζωή δύο δίδυμων αδελφών, του Ρώμου και του Ρωμύλου Αγιάλα, οι οποίοι βρέθηκαν νεκροί με την επίσημη εκδοχή να μιλάει για αυτοκτονία. Ο Ρώμος Αγιάλα υπήρξε για χρόνια ασθενής του.
Τα ονόματα παραπέμπουν στους -σύμφωνα με τη μυθολογία- φερόμενους ως ιδρυτές της Ρώμης, τα αδέλφια Ρώμο και Ρωμύλο, τα οποία μεγάλωσε μια λύκαινα και στη συνέχεια ένας βοσκός. Ψάχνοντας τα ιστορικά στοιχεία -μια απλή αναζήτηση στη Βικιπαίδεια αρκεί- αντιλαμβάνεται κανείς τον παραλληλισμό που επιτυγχάνει ο συγγραφέας εμπλέκοντας τη μυθολογία με τη μυθιστορία.
Η αφήγηση γίνεται λοιπόν αφού έχουν τελειώσει όλα και καλείται να συνθέσει το παζλ της ιστορίας για τον αναγνώστη. Εδώ ο συγγραφέας υπακούει στην αρχή που λέει ότι υπάρχει μία και μοναδική αλήθεια, αλλά και πολλές διαφορετικές όψεις της.
Σύμφωνα με την αφήγηση, ο Ρώμος και ο Ρωμύλος Αγιάλα γεννήθηκαν σ' ένα επαρχιακό νοσοκομείο και αμέσως μετά δόθηκαν στην Πρόνοια. Χρόνια αργότερα τους συναντάμε σ' έναν περιοδεύων θίασο, που απαρτίζεται από έναν θρησκόληπτο ευνούχο και μια όμορφη κοπέλα για την οποία λέγεται ότι έχει το χάρισμα να συνομιλεί με το Θεό. Τα δύο αδέλφια ερωτεύονται -ο καθένας με τον δικό του τρόπο- την κοπέλα.
Αν και μοιάζουμε σαν δύο σταγόνες νερό, οι αδελφοί Αγιάλα είναι διαφορετικοί σαν χαρακτήρες. Ο μεν Ρωμύλος, έχει έναν εξωστρεφή χαρακτήρα, ο δε Ρώμος, είναι κλεισμένος στον δικό του κόσμο, ένα μείγμα τυφλής θρησκευτικής πίστης αλλά και έντονης εσωτερικής καταπίεσης.
Η δολοφονία του ευνούχου σε ένα κακόφημο μπαρ λίγα χρόνια αργότερα, θα φέρει στο προσκήνιο τις σχέσεις που αναπτύχθηκαν στο παρελθόν, όταν ο θίασος τριγυρνούσε στα φτωχά χωριά του Μεξικού πουλώντας το δικό του μερίδιο της θρησκευτικής πίστης στους θρησκόληπτους χωρικούς.
Κι εδώ σιγά, σιγά αναπτύσσεται η αφηγηματική δεινότητα του Αλφόνσο. Το παζλ της ιστορίας ενώνεται σιγά, σιγά όχι μόνο από την αφήγηση του ψυχολόγου, αλλά και από επιστολές, μαρτυρίες, αφηγήσεις άλλων ανθρώπων οι οποίοι στα χρόνια που προηγήθηκαν είχαν σχέση με τα αδέλφια Αγιάλια. Ο Αλφόνσο στήνει ένα πνευματώδες παιχνίδι πινγκ πονγκ με τους χρόνους της αφήγησης, που σε καμία περίπτωση δεν ενοχλεί αλλά ούτε και μπερδεύει τον αναγνώστη, καθώς η ιστορία «κάθεται» σιγά, σιγά μέσα του και κάθετί παίρνει τη θέση που του αρμόζει.
Σ' ένα συγκεκριμένο κεφάλαιο η αφήγηση θυμίζει έναν άλλο μάστορα της αφήγησης, τον Καταλανό Ζάουμε Καμπρέ, όπου διαπιστώνουμε την απίστευτη τέχνη ενός διαλόγου μεταξύ δύο ανθρώπων, να μεταβάλλεται ταυτόχρονα σε διάλογο μεταξύ τριών ανθρώπων μέσα σε διαφορετικά χρονικά σημεία, χωρίς αυτό να προκαλεί σύγχυση και απορία στον αναγνώστη.
Και καθώς κυλά το νήμα της αφήγησης, οι ανατροπές στην ιστορία και στους χαρακτήρες έρχονται να απογειώσουν το μυθιστόρημα, μπολιασμένες καλά με τις πολιτικές αναφορές του συγγραφέα για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο της ιστορίας της χώρας του, όταν, όπως κάθε άλλη βασανισμένη χώρα της ευρύτερης περιοχής, αποφάσισε να αποτινάξει το ζυγό του σκληρού καπιταλισμού και να διεκδικήσει μια διαφορετική μοίρα για τους ανθρώπους της.
Ενδεχομένως πολλοί να χαρακτηρίσουν το βιβλίο ως ένα αστυνομικό μυθιστόρημα. Υπάρχει το έγκλημα, ο φερόμενος ως ένοχος, η αναζήτηση της αλήθειας. Όμως, το βιβλίο αυτό είναι πολλά περισσότερα. Είναι μια προσωπική ιστορία από εκείνες που συνθέτουν την εικόνα ενός λαού, είναι μια αναμέτρηση με την θρησκεία, ένα λεπτομερέστατο ψυχογράφημα ανθρώπων και των επιλογών τους, είναι γενικά πολλά περισσότερα.
Και αυτό το κάνει πραγματικά σπουδαίο.
ΤΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΥ
του Βιθέντε Αλφόνσο
σελ. 241-εκδ. Ίκαρος
μτφ. Μαρία Παλαιολόγου
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου