Τα Ένοχα Μυστικά της Κατοχής, του Δημοσθένη Κούκουνα

Το πρώτο πράγμα που οφείλει να έχει μια δημοσιογραφική έρευνα είναι οι πηγές της. Να σε παραπέμπει σε στοιχεία που αποδεικνύουν τα λεγόμενα. 
Ο δημοσιογράφος Δημοσθένης Κούκουνας έχει ασχοληθεί σε μεγάλο βαθμό με γεγονότα που σημάδεψαν την Ελληνική Ιστορία. Αυτό που μπορεί να πει κανείς για τα γραπτά του με σιγουριά είναι ότι 1. Κάνει έρευνα, 2. Αποδεικνύει με ντοκουμέντα αυτά που γράφει. 

Εδώ πρόκειται για τον δεύτερο τόμο υπό τον τίτλο «Τα Ένοχα Μυστικά της Κατοχής», που όμως μπορεί να διαβαστεί άνετα, ανεξάρτητα απ' τον πρώτο, τον οποίο δυστυχώς το βιβλιοπωλείο της Πολιτείας δεν είχε.

Ο συγγραφέας ασχολείται με την προπαγάνδα και την χειραγώγηση του λαού στην περίοδο της Κατοχής, στα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν σε αυτήν, καταγράφει γεγονότα με ιστορική ακρίβεια και δημιουργεί ένα κάδρο στο οποίο μπορούν να τοποθετηθούν άνθρωποι και ιδέες που άφησαν το δικό τους στίγμα εκείνη την περίοδο. Η αλήθεια είναι ότι λίγοι είναι εκείνοι που επιχείρησαν να ψάξουν τα χρόνια εκείνα, ν' αναζητήσουν πληροφορίες, να στοιχειοθετήσουν τα γραφόμενά τους και να τα παρουσιάσουν. Είναι δε, απίστευτη η χρονική συγκυρία που έπεσε στα χέρια μου, όταν στην Κρήτη δικάζεται ένας Γερμανός ιστορικός για τις ιδέες του πάνω στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και για την μάχη της Κρήτης ειδικότερα.
Ας δούμε γιατί:

«Μας εκπλήττει όμως ότι υπάρχουν πληροφορίαι κατά τας οποίας προβαίνουν και οι Κρήται σε σκληρές και απάνθρωπες πράξεις και αισθανόμεθα δια μίαν ακόμην φοράν την ανάγκην να καλέσουμε τους Κρήτες να συνετισθούν. Διατί κακουργούν; Διατί κηλιδώνουν τον πολιτισμό των και διατί θέλουν η κηλίδα των να βλάψει και τον Πανελλήνιον Πολιτισμόν;

Μήπως τους απέκρυψαν ότι ημείς ζώμεν εδώ καλώς, ως φίλοι, ως συνεργάτες, ως αδελφοί με τους Γερμανούς;
Ομολογούμεν ότι αισθανόμαστε ντροπήν.
Επί τέλους, διατί οι Κρήτες θέλουν να καταστήσουν δυσχερή τη ζωή μας; Το επαναλαμβάνομεν, δεν είναι δικαίωμά των αυτό. Καλούμε τους Κρήτες να μετανοήσουν. Και όχι απλώς να μετανοήσουν απλώς. Να μετανοήσουν εμπράκτως. ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ».

*Είναι απόσπασμα απ' το κύριο άρθρο της «Καθημερινής» στις 21 Μαΐου του 1941. Αναφέρεται στην αντίσταση των Κρητικών κατά της γερμανικής επίθεσης.

ή και αυτό

«Το πολιτικόν κόμμα υπό την επωνυμίαν "Εθνικοσοσιαλιστική Φρουρά της Ελλάδος", εν πλήρει επιγνώσει των αισθημάτων ειλικρινούς συμπαθείας του Ελληνικού Λαού προς την γενναιόφρονα Μεγάλην Γερμανίαν, καταδικάζει δημοσία την αντεθνικήν πράξιν των μισθάρνων οργάνων του εχθρού, θέλον δε όπως αποδείξει εις ολόκληρον τον κόσμον ότι είναι αδύνατον Έλλην την ψυχήν να διαπράξει το αχαρακτήριστο έγκλημα της Ακροπόλεως εις βάρος του Ελληνικού Λαού, προκηρύσσει αμοιβήν 20.000 δρχ, υπέρ εκείνου όστις ήθελε καταθέση ή οποιοσδήποτε σοβαρώς συντελέση εις την σύλληψιν του δράστου της κλοπής της Γερμανικής Σημαίας».

εφημερίδα Βραδυνή, 3 Ιουνίου 1941

Είναι απίστευτος ο αριθμός των δημοσιευμάτων που καταγράφει ο συγγραφέας στο βιβλίο του, από αστικές εφημερίδες της εποχής, οι οποίες περιλαμβάνουν δημοσιεύματα σαν τα ανωτέρω, συντασσόμενα με τον ένα ή άλλο τρόπο με τους κατακτητές Γερμανούς και Ιταλούς. 

Το πρωτοσέλιδο της «Βραδυνής» με τον Χίτλερ

Η Ιστορία όμως δεν ξεκίνησε στην Κατοχή. Άρχισε πολύ πιο πριν, νωρίτερα ακόμα και απ' την Δικτατορία της 4ης Αυγούστου, στη δεκαετία του 1930 όταν η Ευρώπη έβραζε, όταν σημειώθηκαν οι μεγαλύτερες και σφοδρότερες εργατικές κινητοποιήσεις, όταν ο κόσμος άρχισε ν' αλλάζει. Μπορεί να πει κανείς ότι στην Κατοχή ξεπληρώθηκαν τα γραμμάτια εκείνων που τα προηγούμενα χρόνια προλείαναν το έδαφος για όσα θα ακολουθούσαν. 

Ιταλικά και φιλογερμανικά έντυπα κυκλοφορούσαν από πριν στη χώρα μας, ενώ εκδοτικοί οίκοι μετέφραζαν βιβλία του Γκέμπελς. Η φιλοφασιστική προπαγάνδα εξελίχθηκε με τη δικτατορία Μεταξά, άρχισε να επεκτείνεται και στις Τέχνες και πολλοί ήταν εκείνοι -μεταξύ των οποίων και αρκετοί διάσημοι- που έσπευσαν να χαιρετίσουν τη νέα τάξη πραγμάτων που ετοιμαζόταν να ανατείλει στην Ευρώπη. 

Η προπαγάνδα είχε αρχίσει προπολεμικά
 με την έκδοση βιβλίων όπως αυτό
του Γιόζεφ Γκέμπελς

Η αλήθεια είναι πως ο εθνικός μας μιζαδόρος, η εταιρεία Siemens, από τότε έκανε δουλειές στην Ελλάδα, εξοπλίζοντας -έπειτα από συμφωνία με το κράτος βέβαια- το ραδιοφωνικό ίδρυμα της εποχής. 
Εκτενέστατη όμως αναφορά κάνει το βιβλίο στις συνεργασίας μεγάλων εκδοτικών συγκροτημάτων με την ημικρατική εταιρεία της Γερμανίας, Mundus -σαν την Fraport του σήμερα ένα πράγμα. Στη συνεργασία, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται, πρωτοστάτησε ο σημερινός δημοσιογραφικός οργανισμός Λαμπράκη που εκείνη την εποχή έβγαζε τις εφημερίδες «Αθηναϊκά Νέα» και «Ελεύθερο Βήμα». Ο λόγος μάλιστα που οι εν λόγω εφημερίδες μετονομάστηκαν μεταπολεμικά σε «Νέα» και «Βήμα», είναι ο ρόλος που έπαιξαν τότε στην Κατοχή. 
Όπως καταγράφει με στοιχεία ο συγγραφέας, μέσα από σειρά δημοσιευμάτων της εποχής εκείνης, αλλά και διεθνή βιβλιογραφία, το τυπογραφείο του οργανισμού Λαμπράκη λειτούργησε και ως μέσο παραγωγής έντυπου προπαγανδιστικού υλικού, το οποίο οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν κατά κόρον στις επιχειρήσεις τους στη νότια Ευρώπη, αλλά και στη Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική. 
Αλλά δεν ήταν μόνο ο δημοσιογραφικός οργανισμός Λαμπράκη που συνέβαλε στην ναζιστική προπαγάνδα. Βλέποντας κανείς και τις φωτογραφίες που περιλαμβάνει το βιβλίο -και είναι αρκετές- μπορεί να θαυμάσει στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Βραδυνή, «βαρυσήμαντον άρθρον του ηγέτη του Γ' Ράιχ Αδόφλου Χίτλερ» για τα καλά του εθνικοσοσιαλισμού. 

Γλαφυρή κι εξιδανικευτική ημιεπίσημη 
βιογραφία του Ντούτσε, 
γραμμένη όταν η απήχησή του στην Ελλάδα 
βρισκόταν στο φόρτε της.

Το βιβλίο βρίθει δημοσιευμάτων που μιλούσαν για τη «νέα εποχή που ανατέλλει στην Ευρώπη με τον εθνικοσοσιαλισμό», για την «ενωμένη Ευρώπη υπό τη Γερμανική ηγεσία» (μωρ' τι θυμίζει αυτό), για το «συμφέρον» της χώρας που είναι μακριά απ' τους αποικιοκράτες και καπιταλιστές Άγγλους και Αμερικανούς, αλλά και ακόμα πιο μακριά απ' τους τρισκατάρατους Μπολσεβίκους. Απ' το 1941 και μετά που ξεκινούν οι μάχες στο ρωσικό μέτωπο, οι ελληνικές εφημερίδες βομβαρδίζουν καθημερινά το αναγνωστικό κοινό τους με αντισοβιετικά άρθρα. 
Για το όνειρο της ενωμένης Ευρώπης με κοινό νόμισμα απ' την εποχή του Γ' Ράιχ, έχει κάνει μια εξαιρετική έρευνα ο συνάδελφος στην «Εφημερίδα των Συντακτών», Τάσος Κωστόπουλος, ΕΔΩ.


Πολλοί είναι οι πρόθυμοι που θα συνεργαστούν με τις δυνάμεις Κατοχής, τόσο στο δημοσιογραφικό όσο και στο καλλιτεχνικό πεδίο. 
-Ο ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς ήταν ένας εξ αυτών. Ανταποκριτής της «Καθημερινής» στον Ισπανικό Εμφύλιο με άρθρα υπέρ του Φράνκο, έγραψε σειρά προπαγανδιστικών άρθρων την περίοδο της Κατοχής.
-Οι βιβλιοπώλες Κ. Ελευθερουδάκης και Χ. Κάουφμαν θα συμμετάσχουν στην ίδρυση εταιρείας «Βίβλος Α.Ε.» που είχε ως στόχο την εισαγωγή ξενόγλωσσων βιβλίων και στο Δ.Σ. της οποίας περιλαμβάνονταν ο μορφωτικός ακόλουθος της γερμανικής πρεσβείας Έριχ Μπέρινγκερ και ο συντονιστής των Γερμανών εθνικοσοσιαλιστών στην Ελλάδα (θέση που κατείχε πριν απ' τον πόλεμο), αρχαιολόγος Βάλτερ Βρέντε. 
-Ο δημοσιογράφος Ν. Γιοκαρίνης, στέλεχος του συγκροτήματος Λαμπράκη, ο οποίος επί Κατοχής θ' αναλάβει διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου και εν συνεχεία Επίτροπος Τύπου (υπεύθυνος για τη λογοκρισία).
-Ο δημοσιογράφος και λογοτέχνης Κωστής Μπαστιάς που είχε παρασημοφορηθεί απ' τον Χίτλερ και ο οποίος απομακρύνθηκε απ' την ηγεσία του Εθνικού Θεάτρου, για να δημιουργήσει στη συνέχεια το Θέατρο Αθηνών, το οποίο χρηματοδοτούσε ο μεγαλομαυραγορίτης Παντελής Σαλούσαρος. 
-Η Σίτσα Καραϊσκάκη, ιδιαιτέρα γραμματέας του Γιόζεφ Γκέμπελς, η οποία έλυνε κι έδενε την περίοδο εκείνη. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα γι' αυτήν ΕΔΩ, στην έρευνα που έκανε για την «Εφημερίδα των Συντακτών», ο συνάδελφος Γιώργος Πετρόπουλος. 

Η αλήθεια είναι πως ο ανυποψίαστος αναγνώστης ενδεχομένως να σοκαριστεί απ' τον αριθμό εκείνων που προσχώρησαν στον φασισμό και τον ναζισμό. Αυτό που σοκάρει όμως περισσότερο, είναι πως αρκετοί απ' αυτούς ουδέποτε τιμωρήθηκαν, αντιθέτως μάλιστα, ανέλαβαν θέσεις ευθύνης στην μεταπολεμική Ελλάδα.


ΤΑ ΕΝΟΧΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ (τόμος 2)
του Δημοσθένη Κούκουνα
σελ. 400 - εκδ. Historia