Πείτε μου Πως Είν' το Δέντρο, του Μάρκος Άνα (Φερνάντο Μακάρο Καστίγιο)
Μόλις μια μέρα πριν τον θάνατο του ηγέτη της Κούβας, άφηνε την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο «Γκρεγκόριο Μαρανιόν» της Μαδρίτης, σε ηλικία 96 ετών, ο ποιητής Μάρκος Άνα, ο μακροβιότερος πολιτικός κρατούμενος στην Ιστορία της Ισπανίας, επί της δικτατορίας του Φρανθίσκο Φράνκο.
Αγωνιστής του Ισπανικού Εμφυλίου, αμούστακο παιδαρέλι ακόμα, συνελήφθη για πρώτη φορά στο λιμάνι του Αλικάντε, μαζί με τους υπόλοιπους ηττημένους μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού που περίμεναν μάταια τα πλοία τα οποία θα τους μετέφεραν εκτός Ισπανίας.
Κατάφερε να ξεφύγει, για να συλληφθεί ξανά αργότερα από άνδρες της αστυνομίας του Φράνκο στη Μαδρίτη.
Καταδικάστηκε δύο φορές σε θάνατο -μια είδηση που οδήγησε τη μητέρα του στον τάφο- αλλά στη συνέχεια η ποινή του μετατράπηκε σε κάθειρξη.
Βασανίστηκε ανελέητα από τους φασίστες και επί 23 συναπτά έτη έμεινε φυλακισμένος (από τα 19 έως τα 42 του χρόνια) στις φυλακές της Παρλιέρ, της Οκάνια, του Αλκαλά ντε Ενάρες και του Μπούργος.
Το πραγματικό του όνομα ήταν Φερνάντο Μακάρο Καστίγιο και γεννήθηκε σ' ένα μικρό χωριουδάκι, το Βεντόσα ντελ Ρίο Αλμάρ, της επαρχίας της Σαλαμάνκα, στα 1920, από γονείς αγρότες.
«Ο πατέρας μου μύριζε ιδρώτα, τιμιότητα και φτώχεια», γράφει στην αυτοβιογραφία του, «Πείτε μου πώς είν' το δέντρο».
Το ονοματεπώνυμο Μάρκος Άνα ήταν ένα ψευδώνυμο που το εμπνεύστηκε απ' τα μικρά ονόματα των γονιών του.
Θα ενταχθεί πολύ νέος στο Κομμουνιστικό Κόμμα και κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου θα συμμετέχει στην ιδεολογική κατεύθυνση των συνομηλίκων του στη Σοσιαλιστική Νεολαία.
Μετά τη σύλληψή του και κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του θα αρχίσει να γράφει ποίηση. Κερδίζει την αμέριστη συμπάθεια του Πάμπλο Νερούδα και του Ραφαέλ Αλμπέρτι.
Θα είναι ένας απ' τους πρώτους πολιτικούς κρατούμενους στην Ιστορία που θα ενδιαφερθεί γι' αυτόν η Διεθνής Αμνηστία και θα κάνει αγώνα για την αποφυλάκισή του.
Η πολυπόθητη απελευθέρωση έρχεται το 1961 με νόμο του Φράνκο, όπου όλοι όσοι είχαν μείνει στη φυλακή για περισσότερα από 20 χρόνια θα αφήνονταν ελεύθεροι.
«Οταν ανέκτησα την ελευθερία μου, το σοκ μου απ' τη ζωή ήταν απίστευτο. Πολλές φορές, ακόμα και σήμερα, ο κόσμος με ρωτά τι ήταν πιο δύσκολο για μένα: τα 23 χρόνια στη φυλακή, η καταδίκη σε θάνατο, τα βασανιστήρια, ο χωρισμός απ' την οικογένεια... Εγώ απαντούσα και απαντώ πάντα, το πιο ανέλπιστο: "Το πιο δύσκολο ήταν η ελευθερία"», γράφει στην αυτοβιογραφία του.
Μετά την αποφυλάκισή του καταφεύγει στο Παρίσι όπου διηύθυνε το Κέντρο Ενημέρωσης και Αλληλεγγύης, με τον Πάμπλο Πικάσο ως επίτιμο πρόεδρο. Θα επιστρέψει στην Ισπανία μετά τον θάνατο του Φράνκο το 1975 και θα αρχίσει έναν διπλό αγώνα.
Αυτόν για τη δικαίωση των όσων χάθηκαν στα μπουντρούμια του Φράνκο, αλλά και για τους πολιτικούς κρατούμενους στη Χιλή του Πινοτσέτ.
Καλύτερος επίλογος απ' τα ίδια του τα λόγια, δεν θα μπορούσε να υπάρξει:
«Παρέδωσα το πιο γαλανό γαλάζιο της άνοιξης, το κόκκινο πάθος του θέρους, τη χρυσαφένια ωριμότητα του φθινοπώρου. Αφήστε με τώρα, μόνον κι ελεύθερο, να προχωρήσω στον τελικό χειμώνα, καλυμμένο με το πανωφόρι της ζωής μου, έτσι όπως ήταν ή όπως μπόρεσε να είναι».
ΠΕΙΤΕ ΜΟΥ ΠΩΣ ΕΙΝ' ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ
του Μάρκος Άνα
σελ. 392-εκδ. Καστανιώτη
μτφ. Ναννά Παπανικολάου
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου