Το Άγρυπνο Μάτι, του Σέρινταν Λε Φανύ

Μπορεί το ιστολόγιο να απείχε απ' τις δημοσιεύσεις για περίπου δύο μήνες, δεν απείχε, ωστόσο κι από την ανάγνωση. Το επόμενο διάστημα οι αναρτήσεις θα είναι πιο συχνές ώστε να παρουσιαστούν όλα τα βιβλία που διαβάστηκαν αυτό το διάστημα.

Αρχίζουμε με την πιο πρόσφατη ανάγνωση, αυτή της νουβέλας του 19ου αιώνα, του Τζόζεφ Σέρινταν Λε Φανύ, συγγραφέα της Βικτοριανής εποχής, σύγχρονο του Ντίκενς, ο οποίος, ομολογουμένως είχε μια ενδιαφέρουσα ζωή μιας και οι συνθήκες του βίου του, τού έδωσαν το προσωνύμιο «αόρατος πρίγκιπας».
Γιατί;
Επειδή, όπως φαίνεται απ' το αναλυτικό βιογραφικό του στην έκδοση, κατέληξε να ζει απομονωμένος στον πύργο του στην Ιρλανδία, να γράφει τις νύχτες και να κοιμάται τις μέρες. Λέγεται πως σ' αυτούς τους ρυθμούς τον οδήγησε ο θάνατος της γυναίκας του για τον οποίο αισθάνθηκε υπεύθυνος. 
Σε κάθε περίπτωση και μόνο η ιστορία του συγγραφέα προκαλεί τον αναγνώστη στο τι μπορεί να περιμένει απ' αυτόν. Μια γοτθική ιστορία μυστηρίου; Μια νουβέλα με αρχαίες κατάρες και φαντάσματα που ταλαιπωρούν τους ήρωες; Αν μη τι άλλο κάτι εξόχως ατμοσφαιρικό που σταδιακά θα αποκαλυφθεί σε όλο του το λογοτεχνικό μέγεθος στις σελίδες.

Και ο Λε Φανύ τα καταφέρνει. Δίνει μια ιστορία που έχει όλα τα παραπάνω με περίσσια δεξιοτεχνία, ως άξιος εκπρόσωπος της βικτοριανής λογοτεχνίας όπου το Παλιό συναντά το Καινούργιο, εκεί που οι δεισδαιμονίες συνδέονται με την Βιομηχανική Επανάσταση. Οι παλιές δοξασίες απέναντι στον ψυχρό ορθολογισμό της εποχής. Εξάλλου, ένας ψυχρός ορθολογιστής είναι και ο ήρωας του βιβλίου, ο πλοίαρχος Μπάρτον, ο οποίος έπειτα από χρόνια ταξιδιών και ναυμαχιών στην υπηρεσία του στέμματος επιστρέφει στην Ιρλανδία προκειμένου να αποκατασταθεί και να ζήσει το υπόλοιπο του βίου του ήρεμα. 
Φευ. Τα βήματα που ξαφνικά αρχίζουν να τον ακολουθούν στο σκοτάδι, τα απειλητικά σημειώματα που δέχεται στο σπίτι του, μια απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, θα στοιχειώσουν για τα καλά την ύπαρξή του. Τα περιστατικά επαναλαμβάνονται με αποτέλεσμα την σταδιακή παραίτηση του ήρωα που διαπιστώνει ότι δεν μπορεί να ξεφύγει απ' τα φαντάσματα του παρελθόντος. Οι προσπάθειές του να βρει κουράγιο στην Επιστήμη, στην λογική εξήγηση αποβαίνουν άκαρπες. Μοιραία, ο ψυχρός ορθολογιστής ικετεύει τον εκπρόσωπο της Θρησκείας να δώσει λύση στο δράμα του αλλά η απάντηση που παίρνει -προσευχήσου για να βοηθηθείς- ουδόλως τον εξυπηρετεί. Το τέλος μοιάζει να είναι προδιεγραμμένο και στην πραγματικότητα είναι, δίνοντας έτσι την αίσθηση στον αναγνώστη πως ορισμένες φορές -αν όχι πάντα- το πεπρωμένο κάθε ανθρώπου υπακούει στη δική του νομοτέλεια και δεν επιδέχεται καμίας παρέμβασης. 
Οι διάλογοι είναι αντιπροσωπευτικοί της εποχής, σαν να βλέπειας μια καλοδουλεμένη σειρά εποχής στο BBC, οι περιγραφές υπαινικτικές, τόσο όσο να σου προκαλέσουν το ενδιαφέρον και όχι να σε τρομάξουν, η ατμόσφαιρα της εποχής αποδίδεται περίφημα και σε όλα αυτά βοηθά και η εξαιρετική μετάφραση της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου.

ΤΟ ΑΓΡΥΠΝΟ ΜΑΤΙ
του Σέρινταν Λε Φανύ
σελ. 122-εκδ. Άγρα
μτφ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου