Το Παζάρι των Κακών Ονείρων, του Στίβεν Κινγκ

Αυτό το καλοκαίρι ξαναδιάβασα Κινγκ. Είχα να τον πιάσω στα χέρια μου απ' τα 20 χρόνια μου -αν εξαιρέσω την ανάγνωστη του επτάτομου Μαύρου Πύργου πριν από καμιά δεκαετία. 
Εδώ πρόκειται για μια πολυσέλιδη συλλογή διηγημάτων (κάποια ίσως λόγω όγκου και μόνο θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν νουβέλες) για την οποία ο συγγραφέας σημειώνει πως: «Κάποιες απ' αυτές τις ιστορίες έχουν προδημοσιευτεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ολοκληρώθηκαν τότε ή ολοκληρώνονται τώρα. Ώσπου να αποσυρθεί ένας συγγραφέας ή να πεθάνει το έργο του δεν είναι ολοκληρωμένο. Μπορεί να πάντα να βελτιωθεί και να αναθεωρηθεί».

Θα ξεκινήσω λίγο ανάποδα την παρουσίαση αφού ευχηθώ χρόνια πολλά στον Στίβεν Έντουιν Κινγκ που χθες έκλεισε τα 70 του χρόνια. Αν θυμάμαι καλά το πρώτο βιβλίο του που έπεσε στα χέρια μου ήταν το «Κριστίν» -ένα ταλαιπωρημένο αντίτυπο των εκδόσεων Bell με πολύ ψιλά γράμματα- το οποίο και διάβασα εκεί στην ηλικία των 11,12 ετών, στα μέσα της δεκαετίας του 80. Η σχέση μου λοιπόν με τον Κινγκ κρατάει κάπου 30 χρόνια, όταν εκείνος ήταν στην ηλικία που είμαι εγώ σήμερα. 
Θα μου πείτε, μα είναι το «Κριστίν» βιβλίο να το διαβάσει ένας 11χρονος; Είναι δεν είναι εγώ το έκανα και δεν θα είχα κανένα πρόβλημα να το κάνει και το δικό μου παιδί αν είχα. Μέσα στην εφηβεία διάβασα σχεδόν οτιδήποτε είχε βγει στα ελληνικά απ' τις εκδόσεις Bell, ενώ στη συνέχεια που τον ανακάλυψε και ο Λιβάνης και τον εξέδωσε σε μια καλύτερη ποιότητα από εκείνη των βιβλίων τσέπης, ήμουν επίσης εκεί, έτοιμος να χαθώ στις σελίδες των «Αυτό», «Το Παιχνίδι του Τζέραλντ», «Σάλεμ'ς Λοτ», βιβλία που ακολούθησαν τα «Χρήσιμα Αντικείμενα», «Εφιάλτες και Ονειρότοποι», «Το Πρόσωπο του Φόβου» (ίσως η πιο ανεπιτυχής μεταφορά τίτλου του στα ελληνικά αφού ο αυθεντικός τίτλος ήταν The Dark Half) και όλων των υπόλοιπων πονημάτων του που έβρισκαν το δρόμο της έκδοσης.
Ναι, ήμουν πιστός οπαδός του Κινγκ τότε. Μάλιστα, ένα απ' τα πρώτα μου δημοσιογραφικά κείμενα που είχε δημοσιευτεί εκεί στα τέλη της δεκαετίας του 90 στο εξόχως εμπορικό -τότε- περιοδικό Nemecis, ήταν ένα αφιέρωμα στο έργο του. 

Από ένα σημείο και μετά σταμάτησα να διαβάζω Κινγκ. Οφείλω να ομολογήσω βέβαια, ότι μέσα απ' αυτόν, εντρύφησα ιδιαίτερα σε άλλους συγγραφείς του είδους, και κάπως έτσι ξεκοκάλισα εκείνη την περίφημη εκδοτική σειρά «Κόλαση» των εκδόσεων Οξύ, στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Κάπως έτσι γνώρισα τον Γκρέιαμ Μάστερτον, τον σπουδαίο Κλάιβ Μπάρκερ, τον ανεπανάληπτο Μπράϊαν Λάμλεϊ κι άλλους. Ωστόσο, ο Κινγκ αποτελούσε πάντα ξεχωριστό σημείο αναφοράς. Ήταν μόνος του και όλοι οι υπόλοιποι μαζί.  
Σταμάτησα να διαβάζω Κινγκ όταν τελείωσα την ανάγνωση του Μαύρου Πύργου που φέτος μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο. Για τη σχέση των βιβλίων του με το σινεμά θα γράψω στη συνέχεια, απλώς θέλω να τονίσω ότι μόλις γύρισα την τελευταία σελίδα αυτού του συγγραφικού έπους των επτά τόμων και των χιλιάδων σελίδων, συνειδητοποίησα πως αυτός ο συγγραφέας ΔΕΝ μπορεί να πάει παραπάνω. Πως ό,τι είχε να πει στη ζωή του, ό,τι είχε να γράψει το έκανε και με το παραπάνω με την ολοκλήρωση αυτού του έργου. Με λίγα λόγια, ακόμα και τίποτε άλλο να μην είχε γράψει ποτέ, η συγγραφή του Μαύρου Πύργου έφτανε για να του δώσει μια μικρή θέση στην αθανασία των συγγραφέων αυτού του κόσμου. 

Κάπως έτσι πέρασαν κάποια χρόνια δίχως να διαβάσω κάτι καινούργιο απ' τον Κινγκ, παρά το γεγονός ότι η συγγραφική του δραστηριότητα εξακολουθούσε να είναι παραγωγική. Φέτος, όμως, που έψαχνα βιβλία για τις διακοπές, αυτή η συλλογή διηγημάτων του μου τράβηξε το ενδιαφέρον. Σκέφτηκα πως είναι καλύτερα να ξαναγνωριστούμε με μικρά σύμπαντα διασκορπισμένα στις σελίδες, παρά με ένα τεράστιο σύμπαν που ενδεχομένως θα δυσκολευόμουν να εκτιμήσω (η κατάρα του Μαύρου Πύργου είναι πάνω μου, δυστυχώς). 
Αυτό λοιπόν αποδείχθηκε σοφή επιλογή. Το ίδιο σοφή αποδείχθηκε και η επιλογή των εκδόσεων Κλειδάριθμος να αναθέσουν την μετάφραση στον Μιχάλη Μακρόπουλο, τον άνθρωπο που έχει μεταφράσει Κινγκ στο παρελθόν, αλλά επίσης και Μπάρκερ, και Γκρέιαμ Τζόις και γενικότερα αρκετούς απ' τους συγγραφείς των εκδόσεων Bell και των εκδόσεων Οξύ που κινούνται σ' αυτό το μοτίβο δημιουργίας.
Απ' την πρώτη σελίδα λοιπόν, ένοιωσα να βυθίζομαι σ' ένα ταξίδι με προορισμό παλιά αγαπημένα πράγματα που τα είχα αποθηκεύσει στο Κάπου, ένα ταξίδι στη μνήμη ενός 11χρονου αγοριού που εκείνο το καλοκαίρι αντίκρισε για πρώτη φορά το φθαρμένο εξώφυλλο με τα κόκκινα φαντεζί γράμματα, ένα ταξίδι με μια Πλύμουθ (του 57 ή του 58, δεν θυμάμαι καλά) και με συντροφιά εκείνες τις τόσο οικείες περιγραφές χαρακτήρων αλλά και τις λέξεις που περιγράφουν μιαν άλλη Αμερικής, την Αμερική του Κινγκ, με όλες τις αδυναμίες και τα προτερήματά της, με τους ατέλειωτους δρόμους και τα απόμερα βενζινάδικα, με τα φτηνά μπέργκερ και τις άθλιες προτηγανισμένες πατάτες, με τους μοναχικούς ή λιγότερο μοναχικούς ήρωες ανεξαρτήτου ηλικίας, με τις εμμονές και τα πάθη τους που στα χέρια του συγγραφέα αποτελούν πρωτογενές υλικό για μια καλή ιστορία τρόμου -ή και όχι, μιας και ο Κινγκ έχει αποδείξει καιρό τώρα πως μπορεί να γράψει μια καλή ιστορία που δεν έχει καμία σχέση με το μεταφυσικό, αλλά με τους ανθρώπους, την καθημερινότητά τους, την πορεία τους προς το θάνατο ή προς μια αναθεματισμένη μοναδική επιλογή, κι ας περιγράφει απλά μια σειρά αγώνων μπέιζμπολ ή τις τελευταίες σκέψεις ενός ετοιμοθάνατου γκέι ή ένα στοιχειωμένο σπίτι ή τέλος πάντων οτιδήποτε του τράβηξε το ενδιαφέρον, το έκανε ιστορία και το μοιράστηκε μαζί μας.

Long Live Stephen King!

ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ ΤΩΝ ΚΑΚΩΝ ΟΝΕΙΡΩΝ
του Στίβεν Κινγκ-σελ. 700
εκδ. Κλειδάριθμος
μτφ. Μιχάλης Μακρόπουλος