Ο Ταξιδιώτης του Αιώνα, του Αντρές Νέουμαν
Τον ισπανοαργεντινό Αντρές Νέουμαν τον γνώρισα μέσα απ' το συγκλονιστικό «Κατά Μόνας» (εδώ), εκδ. Opera 2014. O «Ταξιδιώτης του Αιώνα» έφτασε στα χέρια μου στα μέσα καλοκαιριού και χρειάστηκα σχεδόν ενάμισι μήνα προκειμένου να ταξιδέψω μαζί του, με διαλείμματα-καταφύγια σε άλλες αναγνώσεις, μιας κι ένα πράγμα είναι σίγουρο: Δεν πρόκειται για ένα εύκολο βιβλίο.
Αντιθέτως, εδώ μιλάμε για ένα ανάγνωσμα που σου αποκαλύπτει τις χάρες του αργά, και ειλικρινά στις πρώτες 60-70 σελίδες αναζητούσα ακόμα το νόημα ή τουλάχιστον κάποιες ενδείξεις για το που το πάει ο συγγραφέας. Σε ένα «τούβλο» 700 και κάτι σελίδων αυτό ίσως να σημαίνει έλλειψη υπομονής εκ μέρους μου, ωστόσο, όσο κι αν μου άρεσε το ιστορικό πλαίσιο στο φόντο, έψαχνα από κάπου να πιαστώ για να συνεχίσω. Ο Νέουμαν λοιπόν μ' έβαλε στον κόσμο του αργά -και αυτό ίσως είναι μειονέκτημα για κάποιους αναγνώστες που επιθυμούν μια περισσότερο άμεση προσέγγιση- αλλά με αποζημίωσε και με το παραπάνω, με το αποτέλεσμα.
Η πλοκή εξελίσσεται στο Βανδερβούργο, μια φανταστική πόλη ανάμεσα στα σύνορα της Πρωσίας και της Σαξονίας, μερικά χρόνια έπειτα από τους Ναπολεόντειους Πολέμους. Πρώτη δυσκολία λοιπόν εδώ: Για να κατανοήσει κανείς τα όσα γράφει ο Νέουμαν, οφείλει να έχει μια αίσθηση πως ήταν η Ευρώπη τότε, τι επέφεραν οι πόλεμοι αυτοί, που αποτέλεσαν ουσιαστικά το γέννημα της Γαλλικής Επανάστασης του 1789.
Το τι επέφεραν σε πολιτικό επίπεδο, μπορεί να γραφτεί με δύο λέξεις. Ιερά Συμμαχία, με άλλα λόγια έναν μακρινό, υποτυπώδη έστω, πρόγονο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που χαρακτηρίζεται από έναν έντονο συντηρητισμό.
Δεύτερη δυσκολία, η γεωγραφική θέση του Βανδεμβούργου, ανάμεσα στην προτεσταντική Πρωσία και την καθολική Σαξονία. Με το τέλος των Ναπολεόντειων Πολέμων ιδρύεται η Γερμανική Συνομοσπονδία που αποτελείται από 39 ομόσπονδα κρατίδια. Σε αυτά, υπάρχουν έντονα τα κατάλοιπα του 30ετούς πολέμου που είχε λάβει χώρα 2 αιώνες πριν (1618-1648) και που ενώ είχε ξεκινήσει με θρησκευτικά κίνητρα (καθολικοί εναντίον προτεσταντών) κατέληξε στο ποιος θα κάνει κουμάντο στην Ευρώπη.
Στην πόλη λοιπόν (που καθολικοί και προτεστάντες συνυπάρχουν αφήνοντας πίσω τα παλιά μίση) φτάνει ο Χανς, ένας άνθρωπος του κόσμου, νέος, ταξιδεμένος, με πολλές γνώσεις λογοτεχνίας και την ποίησης. Θα γνωριστεί μ' έναν μποέμ τύπο, έναν λατερνατζή που τριγυρίζει στα σοκάκια της πόλης με τον σκύλο του, παίζοντας το όργανό του. Στις σελίδες που ακολουθούν θα γνωριστεί επίσης με τον Άλβαρο, έναν Ισπανό αυτοεξόριστο (μετά την αποτυχία της εγκαθίδρυσης δημοκρατικού Συντάγματος στη χώρα του απ' τον Ναπολέοντα), τον κύριο Γκότλιμπ και κυρίως με την κόρη του, την Ζοφί Γκότλιμπ, την οποία θα ερωτευτεί απ' την πρώτη στιγμή.
Οι Γκότλιμπ, κάθε Παρασκευή, συνηθίζουν να δίνουν στο σπίτι τους ένα Σαλόνι, εκεί που μαζεύεται μια παρέα ετερόκλητων ανθρώπων και συζητούν τα πάντα: Φιλοσοφία, Ιστορία, Θρησκεία, Λογοτεχνία, Ποίηση κ.λπ. Η παρέα απαρτίζεται από έναν σοβαρό και αγέρωχο καθηγητή, ένα ζευγάρι Εβραίων που δείχνουν να φοβούνται και την σκιά τους, μια χήρα του καλού κόσμου, τον υπερβολικά πλούσιο αρραβωνιαστικό της Ζοφί (μαχαιριά στην καρδιά του ήρωά μας), τον Χανς και τον Άλβαρο.
Από Σαλόνι σε Σαλόνι, ο Νέουμαν χτίζει μια μοναδική τοιχογραφία της Ευρώπης, μέσα από τις Τέχνες και την Φιλοσοφία, ειδικότερα απ' τον Ύστερο Μεσαίωνα και μετά. Παράλληλα, μιας και κάθε χαρακτήρας του Σαλονιού αντιπροσωπεύει μια συγκεκριμένη κάστα ανθρώπων, ο συγγραφέας μας προσφέρει μια διαχρονική εικόνα της Γηραιάς Ηπείρου, επίκαιρης όσο ποτέ, σε μια εποχή που τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης κλονίζονται όπως δεν το έκαναν εξίσου ποτέ.
Εξίσου απολαυστικές όμως είναι οι ερωτικές σκηνές που διανθίζουν το κείμενο, ανάμεσα στον Χανς και την Ζοφί, των οποίων ο έρωτας θεριεύει μέσα απ' τις κλασικές αντιξοότητες που παρουσιάζει ένας έρωτας ανάμεσα σε άτομα διαφορετικής τάξης, πόσο μάλλον όταν η γυναίκα είναι αρραβωνιασμένη με τον πιο πλούσιο γαμπρό της πόλης.
Διαβάζω ότι ο Ρομπέρτο Μπολάνιο απεφάνθη πως βιβλία σαν τον «Ταξιδιώτη του Αιώνα», αποτελούν τη Λογοτεχνία του 21ου αιώνα.
Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο.
Ο ΤΑΞΙΔΙΩΤΗΣ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ
του Αντρές Νέουμαν
σελ. 711-εκδ. Opera
μτφ. Αχιλλέας Κυριακίδης
Αντιθέτως, εδώ μιλάμε για ένα ανάγνωσμα που σου αποκαλύπτει τις χάρες του αργά, και ειλικρινά στις πρώτες 60-70 σελίδες αναζητούσα ακόμα το νόημα ή τουλάχιστον κάποιες ενδείξεις για το που το πάει ο συγγραφέας. Σε ένα «τούβλο» 700 και κάτι σελίδων αυτό ίσως να σημαίνει έλλειψη υπομονής εκ μέρους μου, ωστόσο, όσο κι αν μου άρεσε το ιστορικό πλαίσιο στο φόντο, έψαχνα από κάπου να πιαστώ για να συνεχίσω. Ο Νέουμαν λοιπόν μ' έβαλε στον κόσμο του αργά -και αυτό ίσως είναι μειονέκτημα για κάποιους αναγνώστες που επιθυμούν μια περισσότερο άμεση προσέγγιση- αλλά με αποζημίωσε και με το παραπάνω, με το αποτέλεσμα. Η πλοκή εξελίσσεται στο Βανδερβούργο, μια φανταστική πόλη ανάμεσα στα σύνορα της Πρωσίας και της Σαξονίας, μερικά χρόνια έπειτα από τους Ναπολεόντειους Πολέμους. Πρώτη δυσκολία λοιπόν εδώ: Για να κατανοήσει κανείς τα όσα γράφει ο Νέουμαν, οφείλει να έχει μια αίσθηση πως ήταν η Ευρώπη τότε, τι επέφεραν οι πόλεμοι αυτοί, που αποτέλεσαν ουσιαστικά το γέννημα της Γαλλικής Επανάστασης του 1789.
Το τι επέφεραν σε πολιτικό επίπεδο, μπορεί να γραφτεί με δύο λέξεις. Ιερά Συμμαχία, με άλλα λόγια έναν μακρινό, υποτυπώδη έστω, πρόγονο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που χαρακτηρίζεται από έναν έντονο συντηρητισμό.
Δεύτερη δυσκολία, η γεωγραφική θέση του Βανδεμβούργου, ανάμεσα στην προτεσταντική Πρωσία και την καθολική Σαξονία. Με το τέλος των Ναπολεόντειων Πολέμων ιδρύεται η Γερμανική Συνομοσπονδία που αποτελείται από 39 ομόσπονδα κρατίδια. Σε αυτά, υπάρχουν έντονα τα κατάλοιπα του 30ετούς πολέμου που είχε λάβει χώρα 2 αιώνες πριν (1618-1648) και που ενώ είχε ξεκινήσει με θρησκευτικά κίνητρα (καθολικοί εναντίον προτεσταντών) κατέληξε στο ποιος θα κάνει κουμάντο στην Ευρώπη.
Στην πόλη λοιπόν (που καθολικοί και προτεστάντες συνυπάρχουν αφήνοντας πίσω τα παλιά μίση) φτάνει ο Χανς, ένας άνθρωπος του κόσμου, νέος, ταξιδεμένος, με πολλές γνώσεις λογοτεχνίας και την ποίησης. Θα γνωριστεί μ' έναν μποέμ τύπο, έναν λατερνατζή που τριγυρίζει στα σοκάκια της πόλης με τον σκύλο του, παίζοντας το όργανό του. Στις σελίδες που ακολουθούν θα γνωριστεί επίσης με τον Άλβαρο, έναν Ισπανό αυτοεξόριστο (μετά την αποτυχία της εγκαθίδρυσης δημοκρατικού Συντάγματος στη χώρα του απ' τον Ναπολέοντα), τον κύριο Γκότλιμπ και κυρίως με την κόρη του, την Ζοφί Γκότλιμπ, την οποία θα ερωτευτεί απ' την πρώτη στιγμή.
Οι Γκότλιμπ, κάθε Παρασκευή, συνηθίζουν να δίνουν στο σπίτι τους ένα Σαλόνι, εκεί που μαζεύεται μια παρέα ετερόκλητων ανθρώπων και συζητούν τα πάντα: Φιλοσοφία, Ιστορία, Θρησκεία, Λογοτεχνία, Ποίηση κ.λπ. Η παρέα απαρτίζεται από έναν σοβαρό και αγέρωχο καθηγητή, ένα ζευγάρι Εβραίων που δείχνουν να φοβούνται και την σκιά τους, μια χήρα του καλού κόσμου, τον υπερβολικά πλούσιο αρραβωνιαστικό της Ζοφί (μαχαιριά στην καρδιά του ήρωά μας), τον Χανς και τον Άλβαρο.
Από Σαλόνι σε Σαλόνι, ο Νέουμαν χτίζει μια μοναδική τοιχογραφία της Ευρώπης, μέσα από τις Τέχνες και την Φιλοσοφία, ειδικότερα απ' τον Ύστερο Μεσαίωνα και μετά. Παράλληλα, μιας και κάθε χαρακτήρας του Σαλονιού αντιπροσωπεύει μια συγκεκριμένη κάστα ανθρώπων, ο συγγραφέας μας προσφέρει μια διαχρονική εικόνα της Γηραιάς Ηπείρου, επίκαιρης όσο ποτέ, σε μια εποχή που τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης κλονίζονται όπως δεν το έκαναν εξίσου ποτέ.
Εξίσου απολαυστικές όμως είναι οι ερωτικές σκηνές που διανθίζουν το κείμενο, ανάμεσα στον Χανς και την Ζοφί, των οποίων ο έρωτας θεριεύει μέσα απ' τις κλασικές αντιξοότητες που παρουσιάζει ένας έρωτας ανάμεσα σε άτομα διαφορετικής τάξης, πόσο μάλλον όταν η γυναίκα είναι αρραβωνιασμένη με τον πιο πλούσιο γαμπρό της πόλης.
Διαβάζω ότι ο Ρομπέρτο Μπολάνιο απεφάνθη πως βιβλία σαν τον «Ταξιδιώτη του Αιώνα», αποτελούν τη Λογοτεχνία του 21ου αιώνα.
Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο.
Ο ΤΑΞΙΔΙΩΤΗΣ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ
του Αντρές Νέουμαν
σελ. 711-εκδ. Opera
μτφ. Αχιλλέας Κυριακίδης
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου