Φάλκονερ, του Τζον Τσίβερ
Για τον Τζον Τσίβερ είχα διαβάσει δεξιά κι αριστερά σε βιβλιοφιλικά μπλογκς που εκτιμώ, για την γοητεία που αφήνουν τα διηγήματά του. Η τύχη τα' φερε έτσι και έπεσα πάνω στο "Φάλκονερ" που από πολλούς θεωρείται το αριστούργημά του.
Φάλκονερ. Ένα σωφρονιστικό κατάστημα στην Αμερική, λίγο μετά τα μέσα του 20ου αιώνα, εκεί που οδηγείται ο Ιεζεκιήλ Φάραγκατ, άνθρωπος του πολιτισμού, μορφωμένος, αλλά και εθισμένος στα ναρκωτικά. Αδελφοκτόνος.
Στην αρχή πίστευα πως θα είχα να κάνω με μια εξομολόγηση - καταγγελία για το απάνθρωπο σύστημα σωφρονισμού, για την κόλαση ενός φυλακισμένου, ενδεχομένως για τις ερινύες που θα τον καταδίωκαν εξαιτίας της εγκληματικής πράξης του. Το βιβλίο περιλαμβάνει αυτά τα στοιχεία. Αλλά δεν είναι μόνο αυτά.
Το "Φάλκονερ" είναι ένα ψυχογράφημα. Ξεκινάει απ' τη μονάδα - τον ήρωα - και επεκτείνεται σε μια ολόκληρη κοινωνία πραγματοποιώντας πάμπολλες αντανακλάσεις. Στην πορεία θέτει ερωτήματα όπου είτε μέσα από την εμπειρία της μοναξιάς σ' ένα ιδιαίτερο σκληρό περιβάλλον είτε από την εμπειρία της μοναξιάς σ' ένα χώρο που βρίσκεσαι με τον εαυτό σου για άπειρο χρόνο θα κληθείς να βιώσεις την κάθαρση που απαιτείται ώστε να αναδυθείς και πάλι στην επιφάνεια ή απλώς θα χαθείς στην ανυπαρξία.
Ο Φάραγκατ αποτελεί το ζωντανό παράδειγμα του ανθρώπου που ανεξαρτήτως μόρφωσης ή κοινωνικής θέσης μπορεί να γίνει εγκληματίας. Είναι το σημείο μηδέν που ο πολιτισμός δεν σημαίνει τίποτε παραπάνω από μια κατάκτηση η οποία ωστόσο χάνει στα σημεία όταν βρίσκεται αντιμέτωπη με το ένστικτο.
"Φάραγκατ, γιατί' σαι ναρκομανής";
Αυτή η φράση "παίζει" συχνά, πυκνά στις σελίδες του βιβλίου. Είναι μια ερώτηση την οποία ακούει από διάφορα άτομα που σημάδεψαν κι εξακολουθούν να παίζουν ρόλο στη ζωή του. Η ερώτηση δεν γίνεται με επικριτικό τρόπο, όσο με μια ιδιότυπη συμπόνοια, μ΄ ένα περίεργο ενδιαφέρον προς τον άνθρωπο που ενδεχομένως να μπορούσε να είναι κάτι άλλο. Ώρες, ώρες μου έβγαζε μια λύπηση τόσο προς το πρόσωπο του Φάραγκατ όσο και προς εκείνο που την κάνει.
Το "Φάλκονερ" είναι σαφές πως περιέχει κομμάτια απ' τα προσωπικά βιώματα του Τσίβερ. Αμφισεξουαλικός, με προβληματική οικογένεια, με πρόβλημα αλκοολισμού είναι ορισμένα απ' τα βιώματα που τον σημάδεψαν και το ίδιο κάνουν και στον ήρωά του. Η γραφή του Τσίβερ μου θύμισε Κάρβερ στην περιγραφή των γεγονότων και ειδικά τους Αρχάριους. Μετά διάβασα πως για ένα μεγάλο διάστημα τα έπιναν μαζί. Υπήρξαν σημεία στο βιβλίο τα οποία πραγματικά λάτρεψα. Υπήρξαν ωστόσο κι άλλα στα οποία βαρέθηκα και πίεσα τον εαυτό μου να συνεχίσει.
Το "Φάλκονερ" δεν είναι εύπεπτο ανάγνωσμα. Ανήκει σ' εκείνη την κατηγορία των βιβλίων που δεν βιώνεις την εμπειρία τους σελίδα τη σελίδα αλλά σ' εκείνη που τα μηνύματα έρχονται και κουρνιάζουν στο τέλος στο μυαλό σου, μια γερή δόση υποσυνείδητης ανάγνωσης.
ΦΑΛΚΟΝΕΡ
του Τζον Τσίβερ
σελ. 200 - εκδ. Καστανιώτη
μτφ. Ιλάειρα Διονυσοπούλου
Φάλκονερ. Ένα σωφρονιστικό κατάστημα στην Αμερική, λίγο μετά τα μέσα του 20ου αιώνα, εκεί που οδηγείται ο Ιεζεκιήλ Φάραγκατ, άνθρωπος του πολιτισμού, μορφωμένος, αλλά και εθισμένος στα ναρκωτικά. Αδελφοκτόνος.
Το "Φάλκονερ" είναι ένα ψυχογράφημα. Ξεκινάει απ' τη μονάδα - τον ήρωα - και επεκτείνεται σε μια ολόκληρη κοινωνία πραγματοποιώντας πάμπολλες αντανακλάσεις. Στην πορεία θέτει ερωτήματα όπου είτε μέσα από την εμπειρία της μοναξιάς σ' ένα ιδιαίτερο σκληρό περιβάλλον είτε από την εμπειρία της μοναξιάς σ' ένα χώρο που βρίσκεσαι με τον εαυτό σου για άπειρο χρόνο θα κληθείς να βιώσεις την κάθαρση που απαιτείται ώστε να αναδυθείς και πάλι στην επιφάνεια ή απλώς θα χαθείς στην ανυπαρξία.
Ο Φάραγκατ αποτελεί το ζωντανό παράδειγμα του ανθρώπου που ανεξαρτήτως μόρφωσης ή κοινωνικής θέσης μπορεί να γίνει εγκληματίας. Είναι το σημείο μηδέν που ο πολιτισμός δεν σημαίνει τίποτε παραπάνω από μια κατάκτηση η οποία ωστόσο χάνει στα σημεία όταν βρίσκεται αντιμέτωπη με το ένστικτο.
"Φάραγκατ, γιατί' σαι ναρκομανής";
Αυτή η φράση "παίζει" συχνά, πυκνά στις σελίδες του βιβλίου. Είναι μια ερώτηση την οποία ακούει από διάφορα άτομα που σημάδεψαν κι εξακολουθούν να παίζουν ρόλο στη ζωή του. Η ερώτηση δεν γίνεται με επικριτικό τρόπο, όσο με μια ιδιότυπη συμπόνοια, μ΄ ένα περίεργο ενδιαφέρον προς τον άνθρωπο που ενδεχομένως να μπορούσε να είναι κάτι άλλο. Ώρες, ώρες μου έβγαζε μια λύπηση τόσο προς το πρόσωπο του Φάραγκατ όσο και προς εκείνο που την κάνει.
Το "Φάλκονερ" είναι σαφές πως περιέχει κομμάτια απ' τα προσωπικά βιώματα του Τσίβερ. Αμφισεξουαλικός, με προβληματική οικογένεια, με πρόβλημα αλκοολισμού είναι ορισμένα απ' τα βιώματα που τον σημάδεψαν και το ίδιο κάνουν και στον ήρωά του. Η γραφή του Τσίβερ μου θύμισε Κάρβερ στην περιγραφή των γεγονότων και ειδικά τους Αρχάριους. Μετά διάβασα πως για ένα μεγάλο διάστημα τα έπιναν μαζί. Υπήρξαν σημεία στο βιβλίο τα οποία πραγματικά λάτρεψα. Υπήρξαν ωστόσο κι άλλα στα οποία βαρέθηκα και πίεσα τον εαυτό μου να συνεχίσει.
Το "Φάλκονερ" δεν είναι εύπεπτο ανάγνωσμα. Ανήκει σ' εκείνη την κατηγορία των βιβλίων που δεν βιώνεις την εμπειρία τους σελίδα τη σελίδα αλλά σ' εκείνη που τα μηνύματα έρχονται και κουρνιάζουν στο τέλος στο μυαλό σου, μια γερή δόση υποσυνείδητης ανάγνωσης.
ΦΑΛΚΟΝΕΡ
του Τζον Τσίβερ
σελ. 200 - εκδ. Καστανιώτη
μτφ. Ιλάειρα Διονυσοπούλου
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου