Με τον καφέ...
Οι μαρτυρίες, οι ανέκδοτες ιστορίες, η περιγραφή τού πως ήταν ο κόσμος κάποτε, όχι μέσα απ' τη λογοτεχνική αφήγηση, αλλά μέσα απ' τα μάτια εκείνων που είδαν και έζησαν, άκουσαν κι έμαθαν, με ελκύουν ως αναγνώστη.
Όταν μάλιστα η θεματολογία αναφέρεται στη δημοσιογραφία και στη λογοτεχνία ταραγμένων εποχών, είναι δύο οι λόγοι παραπάνω για ν' ασχοληθείς.
Το βιβλίο του Γιώργου Λεονταρίτη, ο οποίος έχει εργαστεί απ' το 1958 σε πολλές εφημερίδες, καλύπτει μια χρονική περίοδο απ' τις αρχές του 20ου αιώνα και φτάνει κατά βάση μέχρι τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 60, με κάποιες διάσπαρτες αναφορές και στην περίοδο της Χούντας.
Αντικείμενό του, οι δημοσιογράφοι και λογοτέχνες της Αριστεράς, που σε αρκετές περιπτώσεις ήταν άνθρωποι που συγκέντρωναν και τις δύο ιδιότητες.
Απ' τις σελίδες του βιβλίου - το οποίο διαβάζεται ευχάριστα, δεν σε μπουκώνει - μιας και είναι γραμμένο δημοσιογραφικά, ζωντανά δηλαδή, συναντάμε γνωστές και άγνωστες μορφές στο ευρύ κοινό, οι οποίες έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στη διαμόρφωση του ελληνικού Τύπου, πολύ καιρό πριν καταλήξουμε στο σύνθημα «αλήτες ρουφιάνοι δημοσιογράφοι», πολύ καιρό πριν η δημοσιογραφία μεταλλαχτεί και αλλοτριωθεί, σε επίπεδο γκαιμπελισμού (όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς στα χρόνια των μνημονίων, το τελευταίο καλοκαίρι κ.λπ.).
Ήταν εποχές που οι δημοσιογράφοι πεινούσαν κυριολεκτικά κι έγραφαν. Ήταν εποχές διωγμών, ποινικοποίησης της πένας και της άποψης, όπου τη μια μέρα βρισκόσουν στην εφημερίδα και την άλλη μέρα ταξίδευες για κάποιο νησί, εξόριστος, επειδή ήσουν Αριστερός.
Ήταν όμως και οι εποχές της δημιουργίας, τότε δηλαδή που ένα χρονογράφημα (είδος που δυστυχώς έχει σχεδόν εκλείψει σήμερα) είχε πραγματική απήχηση στους αναγνώστες.
Θυμάμαι μια κουβέντα που είχα κάνει παλιά με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, όπου μου ανέφερε την δύναμη που είχε το χρονογράφημα του Δημήτρη Ψαθά στα ΑΘΗΝΑΪΚΑ ΝΕΑ, στη δεκαετία του 60, σε σημείο που τον έπαιρνε ο ίδιος ο Καραμανλής τηλέφωνο, να ρωτήσει, να μάθει, τι ήθελε να πει παραπάνω ο δημοσιογράφος στο κείμενό του.
Μεγάλο κομμάτι του βιβλίου αναφέρεται στην ίδρυση και στην πορεία του «Ριζοσπάστη», εφημερίδα στην οποία θήτευσαν μεγάλοι εκπρόσωποι του χώρου, οι οποίοι αργότερα συνέχισαν την καριέρα τους σε εφημερίδες του αστικού χώρου. Ήταν ένα μεγάλο σχολείο η εφημερίδα του ΚΚΕ και από εκεί ξεπήδησαν στη συνέχεια και άλλες εφημερίδες της Αριστεράς, όπως η «Μάχη», η «Αυγή», η «Ελεύθερη Ελλάδα» ο «Δημοκρατικός» κ.λπ.
Το βιβλίο ωστόσο φωτίζει και κάποιες άγνωστες πτυχές ανθρώπων όπως ο Κώστας Βάρναλης, ο Γιάννης Μαρής, ο Τάσος Λειβαδίτης, ο Δημοσθένης Βουτυράς, οι οποίοι επίσης άφησαν την δική τους σφραγίδα στο χώρο, τόσο με τα γραπτά τους, όσο και με την πολιτική τους στάση που ήταν στάση ζωής.
Κάπως έτσι, ο αναγνώστης του σήμερα, μεταξύ άλλων κι εγώ που βρίσκομαι στο χώρο της δημοσιογραφίας 17 χρόνια τώρα, μελαγχολεί. Για τις πένες που κάποτε υπήρξαν, για τα μυαλά που πήγαν τη δημοσιογραφία και το λειτούργημα που όφειλε να υπηρετεί, παραπέρα, για το έργο που επιτελέστηκε σε δύσκολους καιρούς, για εκείνους τους συναδέλφους (ας μου επιτραπεί ο όρος) που μπροστά στο ήθος και στην ποιότητα δεν έβαζαν τίποτε άλλο. Καμία επιταγή, καμία θέση, κανένα αντάλλαγμα.
Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ
Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
(Αναζητώντας τη Χαμένη Αριστερά)
του Γιώργου Α. Λεονταρίτη
σελ. 235 - εκδ. Άγρα
Όταν μάλιστα η θεματολογία αναφέρεται στη δημοσιογραφία και στη λογοτεχνία ταραγμένων εποχών, είναι δύο οι λόγοι παραπάνω για ν' ασχοληθείς.
Το βιβλίο του Γιώργου Λεονταρίτη, ο οποίος έχει εργαστεί απ' το 1958 σε πολλές εφημερίδες, καλύπτει μια χρονική περίοδο απ' τις αρχές του 20ου αιώνα και φτάνει κατά βάση μέχρι τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 60, με κάποιες διάσπαρτες αναφορές και στην περίοδο της Χούντας.
Αντικείμενό του, οι δημοσιογράφοι και λογοτέχνες της Αριστεράς, που σε αρκετές περιπτώσεις ήταν άνθρωποι που συγκέντρωναν και τις δύο ιδιότητες.
Απ' τις σελίδες του βιβλίου - το οποίο διαβάζεται ευχάριστα, δεν σε μπουκώνει - μιας και είναι γραμμένο δημοσιογραφικά, ζωντανά δηλαδή, συναντάμε γνωστές και άγνωστες μορφές στο ευρύ κοινό, οι οποίες έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στη διαμόρφωση του ελληνικού Τύπου, πολύ καιρό πριν καταλήξουμε στο σύνθημα «αλήτες ρουφιάνοι δημοσιογράφοι», πολύ καιρό πριν η δημοσιογραφία μεταλλαχτεί και αλλοτριωθεί, σε επίπεδο γκαιμπελισμού (όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς στα χρόνια των μνημονίων, το τελευταίο καλοκαίρι κ.λπ.).
Ήταν εποχές που οι δημοσιογράφοι πεινούσαν κυριολεκτικά κι έγραφαν. Ήταν εποχές διωγμών, ποινικοποίησης της πένας και της άποψης, όπου τη μια μέρα βρισκόσουν στην εφημερίδα και την άλλη μέρα ταξίδευες για κάποιο νησί, εξόριστος, επειδή ήσουν Αριστερός.
Ήταν όμως και οι εποχές της δημιουργίας, τότε δηλαδή που ένα χρονογράφημα (είδος που δυστυχώς έχει σχεδόν εκλείψει σήμερα) είχε πραγματική απήχηση στους αναγνώστες.
Θυμάμαι μια κουβέντα που είχα κάνει παλιά με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, όπου μου ανέφερε την δύναμη που είχε το χρονογράφημα του Δημήτρη Ψαθά στα ΑΘΗΝΑΪΚΑ ΝΕΑ, στη δεκαετία του 60, σε σημείο που τον έπαιρνε ο ίδιος ο Καραμανλής τηλέφωνο, να ρωτήσει, να μάθει, τι ήθελε να πει παραπάνω ο δημοσιογράφος στο κείμενό του.
Μεγάλο κομμάτι του βιβλίου αναφέρεται στην ίδρυση και στην πορεία του «Ριζοσπάστη», εφημερίδα στην οποία θήτευσαν μεγάλοι εκπρόσωποι του χώρου, οι οποίοι αργότερα συνέχισαν την καριέρα τους σε εφημερίδες του αστικού χώρου. Ήταν ένα μεγάλο σχολείο η εφημερίδα του ΚΚΕ και από εκεί ξεπήδησαν στη συνέχεια και άλλες εφημερίδες της Αριστεράς, όπως η «Μάχη», η «Αυγή», η «Ελεύθερη Ελλάδα» ο «Δημοκρατικός» κ.λπ.
Το βιβλίο ωστόσο φωτίζει και κάποιες άγνωστες πτυχές ανθρώπων όπως ο Κώστας Βάρναλης, ο Γιάννης Μαρής, ο Τάσος Λειβαδίτης, ο Δημοσθένης Βουτυράς, οι οποίοι επίσης άφησαν την δική τους σφραγίδα στο χώρο, τόσο με τα γραπτά τους, όσο και με την πολιτική τους στάση που ήταν στάση ζωής.
Κάπως έτσι, ο αναγνώστης του σήμερα, μεταξύ άλλων κι εγώ που βρίσκομαι στο χώρο της δημοσιογραφίας 17 χρόνια τώρα, μελαγχολεί. Για τις πένες που κάποτε υπήρξαν, για τα μυαλά που πήγαν τη δημοσιογραφία και το λειτούργημα που όφειλε να υπηρετεί, παραπέρα, για το έργο που επιτελέστηκε σε δύσκολους καιρούς, για εκείνους τους συναδέλφους (ας μου επιτραπεί ο όρος) που μπροστά στο ήθος και στην ποιότητα δεν έβαζαν τίποτε άλλο. Καμία επιταγή, καμία θέση, κανένα αντάλλαγμα.
Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ
Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
(Αναζητώντας τη Χαμένη Αριστερά)
του Γιώργου Α. Λεονταρίτη
σελ. 235 - εκδ. Άγρα
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου