Στο Πίσω Κάθισμα, της Ευτυχίας Γιαννάκη

Χαίρομαι να διαβάζω Έλληνες συγγραφείς που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτε απ' τους ξένους συναδέλφους τους. Το νουάρ μυθιστόρημα της Γιαννάκη ομολογουμένως ξεπέρασε τις προσδοκίες μου και μου κράτησε συντροφιά για 4 μέρες, λιγότερες από εκείνες που χρειάστηκε ο αστυνόμος Χάρης Κόκκινος για να εξιχνιάσει 2 εγκλήματα. 

Αθήνα, λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Μια πόλη και μια χώρα σε κρίση. Ένας γνωστός σκηνοθέτης, μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα βρίσκεται δολοφονημένος μέσα στο θέατρο που του ανήκει στην Πλάκα. Το θέμα θυμίζει λίγο τον μαιτρ της νουάρ λογοτεχνίας στην Ελλάδα, Γιάννη Μαρή, με το «Έγκλημα στα Παρασκήνια». Ουδόλως με χαλάει αυτό και ακολουθώ πρόθυμα τον ήρωα της Γιαννάκη στα βήματά του. 
Οι πρώτες έρευνες δεν αποδίδουν καρπούς. Ο νεκρός δεν φαίνεται να είχε εχθρούς ενώ ήταν μόνος στον κόσμο. Ωστόσο, ένα δεύτερο έγκλημα που θα γίνει στη Δραπετσώνα λίγο αργότερα, θα αποτελέσει το έναυσμα για τον Κόκκινο να «δέσει» την ιστορία. Νεκρή είναι μια γυναίκα που για χρόνια δούλευε ως υπηρέτρια στο σπίτι του σκηνοθέτη. Παράλληλα όμως, ο Κόκκινος βρίσκεται αντιμέτωπος με το παρελθόν του, σε μια δική του οικογενειακή ιστορία που αν μη τι άλλο δοκιμάζει σε μεγάλο βαθμό τις αντοχές του. 

Δεν θέλω να πω πολλά για την υπόθεση, καθώς ένα βιβλίο αστυνομικής λογοτεχνίας βασίζεται καθαρά σ' αυτήν. Ωστόσο, κάποιες γενικές παρατηρήσεις επιβάλλονται.

Η γραφή σε κερδίζει απ' την πρώτη σελίδα και σε πηγαίνει έτσι ως το τέλος. Το βιβλίο δεν κάνει «κοιλιά» και αυτό είναι σίγουρα υπέρ του. Τα πολιτικά-κοινωνικά σχόλια για την Αθήνα της κρίσης εντάσσονται αρμονικά μέσα στο κείμενο δίνοντας μια σαφή ιδέα για τον χαρακτήρα της πόλης και μιας κοινωνίας που βρίσκεται αντιμέτωπη με τα Μνημόνια, τις περικοπές, την ζοφερή καθημερινότητα κ.λπ. Θα ήθελα, όμως, τους ήρωες λιγότερο... κλισέ. Π.χ. ο Χάρης Κόκκινος είναι ο κλασικός τύπος του «καλού» μπάτσου, του κατά κάποιο τρόπο μοναχικού ήρωα που κινείται στην πόλη κουβαλώντας το δικό του σταυρό. Άμεσοι συνεργάτες του είναι ένας αστυνομικός -οικογενειάρχης με οικονομικά προβλήματα και κακή αίσθηση του χιούμορ- και μια αστυνομικός, εξίσου μοναχική όπου υποννοείται πως ενδιαφέρεται αρκετά για τον Κόκκινο. Στην ιστορία έναν κάποιο ρόλο παίζει κι ένας δημοσιογράφος της συνεργατικής εφημερίδας Επικαιρότητα -ως συντάκτης της «Εφημερίδας των Συντακτών», της μοναδικής συνεργατικής εφημερίδας στην Ελλάδα δεν μπόρεσα παρά να χαμογελάσω με τον παραλληλισμό- στον οποίο, όμως, αποδίδονται τα γνωστά χαρακτηριστικά που έχουμε συνηθίσει στην Ελλάδα και που εξαντλούνται στο τρίπτυχο «αλήτες, ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι». Επίσης, κατά την άποψή μου, κλισέ. 

Αντιθέτως, κάποιοι άλλοι δεύτεροι-τρίτοι χαρακτήρες έχουν ενδιαφέρον ως περσόνες. Ο «Μυστικός Εφτά» -φόρος τιμής στη σειρά παιδικών βιβλίων «Οι Μυστικοί Εφτά» της Ένιντ Μπλάϊτον- που έχει το δικό του τρόπο να παρέχει πληροφορίες τον Κόκκινο, η μουγγή γειτόνισα του δολοφονημένου σκηνοθέτη, ο ανακριτής που έχει αναλάβει την υπόθεση, ακόμα και ο άστεγος που ακούει στο όνομα «Διογένης» και περνάει τη μέρα του κάτω από ένα φανάρι, ξεφεύγουν απ' τις τυποποιημένες νόρμες των χαρακτήρων που συναντάμε σε μια αστυνομική ιστορία. Αφήνω τελευταίο τον γιο του Κόκκινου, η περιπέτεια του οποίου ήταν τολμηρή συγγραφικά και πετυχημένη.  

Διαβάζω πως το συγκεκριμένο βιβλίο είναι το πρώτο από την αποκαλούμενη «τριλογία της Αθήνας». Το δεύτερο μέρος, «Αλκυονίδες Μέρες» θα βρίσκεται σύντομα στα βιβλιοπωλεία. Ελπίζω, η Ευτυχία Γιαννάκη να κάνει ένα κλικ -όχι παραπάνω- ένα μόνο και ν' αφήσει τον εαυτό της λίγο πιο ελεύθερο συγγραφικά, να σπάσει κάποια τυποποιημένα δεδομένα και να ξεφύγει. Το ταλέντο σίγουρα το έχει. Αυτό που απομένει είναι να ξεγελάσει τους νόμους της συγγραφής...

ΣΤΟ ΠΙΣΩ ΚΑΘΙΣΜΑ
της Ευτυχίας Γιαννάκη
σελ. 434-εκδ. Ίκαρος